اوتیسم در نوجوانی

اوتیسم اختلالی است که در طول زندگی فرد با او همراه است و در هر مرحله از زندگی ممکن است علائم و نیاز های خاص خود را داشته باشد. از آن جایی که یکی از مهم ترین مراحل زندگی فرد نوجوانی است، نیاز است که اوتیسم نوجوانی و علائم آن را بشناسیم تا به درک بهتر و ارائه خدمات مورد نیاز به آن ها در مسیر درستی قرار بگیریم

اوتیسم چیست؟

اتیسم یک اختلال رشدی عصبی است که در سال های اولیه زندگی ظاهر می شود. اوتیسم با تاثیر بر مغز کودک مهارت های اجتماعی، برقراری ارتباط، تماس چشمی و … کودک را مختل می کند. وجود رفتارهای تکراری و کلیشه ای نیز از دیگر مشخصه های اوتیسم می باشد. به دلیل گستردگی علائم این بیماری، آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) می نامند.

علائم رایج اوتیسم در نوجوانی چیست؟

علائم اوتیسم در هر سن، جنسیت و محیطی از فرد به فرد دیگری متفاوت است. البته علائم اوتیسم در سن نوجوانی به علائم بزرگسالی بسیار شبیه است. از نشانه های شایع اوتیسم در نوجوانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکل در برقراری ارتباطات اجتماعی و تعاملات
مشکل در درک احساسات و دیدگاه های طرف مقابل
رفتارهای تکراری و کلیشه ای مانند تکان دادن سر
وابستگی غیرعادی به روتین های روزمره مانند عبور از مسیرهای ثابت برای رفتن به مدرسه و مقاومت در برابر تغییر

سه سطح اختلال طیف اوتیسم

متخصصان اوتیسم را بر اساس دو ویژگی ۱. توانایی ارتباط اجتماعی – 2. رفتار و علایق محدود و تکراری به سه سطح تقسیم کرده اند، هر چه سطح فرد پایین تر باشد اختلال او خفیف تر و نیاز به حمایت کمتری نیز دارد:
سطح یک: اوتیسم خفیف و نیاز به حمایت
سطح دو: اوتیسم متوسط و نیاز به حمایت قابل توجه
سطح سه: اوتیسم شدید و نیاز به حمایت حداکثری

در نوجوانی نیز با توجه به شدت اختلال و میزان نیاز به حمایت فرد در یکی ازین سه سطح قرار خواهد گرفت.

علائم اوتیسم چه زمانی بروز می کنند؟

علامتهای اوتیسم با افزایش سن تغییر می کنند، اگر اوتیسم به دلایل مختلفی در کودکی تشخیص داده نشوند و اقدامات لازم صورت نگیرد، ممکن است در نوجوانی و بزرگسالی مورد توجه قرار گیرند. علائم اوتیسم در نوجوانی ممکن است در دوران راهنمایی یا دبیرستان با تغییرات خلق و خو یا مشکل در روابط اجتماعی و دوستیابی شناسایی شود.

تشخیص اوتیسم در نوجوانی و بزرگسالی چگونه است؟

تشخیص اوتیسم در بزرگسالی با چالش هایی روبرو است و ممکن است با سایر اختلالات دچار تداخل شود. وجود یک یا دو مورد از نشانه های بالا، علامت وجود اوتیسم نیست. در صورتی که سه مورد یا بیشتر از این علائم به مدت طوانی مشاهده شده است به متخصص مراجعه کنید و مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرید. متخصصین با مشاهدات و تاریخچه گیری سعی در تشخیص درست این اختلال دارند.

علائم کلی اوتیسم در نوجوانی چیست؟

در اینجا علائم اوتیسم را در سطح خفیف ، متوسط و شدید مورد بررسی قرار می دهیم؛

سطح خفیف:

رفتارهای تکراری و کلیشه ای مانند تکان دادن دست یا حرکت سر
استفاده از گفتار به صورت رسمی و نه عامیانه
خودداری از تماس چشمی
وجود علایق خاص و محدود
عدم درک مناسب از زبان بدن در مکالمات
عدم درک شوخی و استعارات
مشکل در دوست یابی و تمایل به تنهایی
مشکل در سازماندهی درست وظایف و تکالیف
ممکن است تا حدی به استقلال و خودکفایی دست یابند
گاهی داشتن حافظه خوب گزارش می شود.

سطح متوسط و شدید:

مشکلات جدی در گفتار و زبان، ممکن است هرگز صحبت نکنند یا مهارت های کلامی محدودی داشته باشند.
در انجام کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن، مرتب کردن وسایل با مشکل روبرو هستند و نیاز به کمک مراقبین دارند.
عدم انعطاف در روزمرگی و با ایجاد تغییر در روتین ها پریشان می شوند.
حرکات کلیشه و تکراری شدید و غیرقابل کنترل
رفتارهای چالش برانگیز مانندن پرخاشگری

چگونه به نوجوان مبتلا به اوتیسم کمک کنیم؟

نوجوانان مبتلا به اوتیسم تغییرات شدیدتری در خلق و خو نشان می دهند در نتیجه والدین و اطرافیان با در نظر گرفتن این ویژگی ها باید اقدامات لازم را در جهت حمایت از آن ها فراهم کنند.

در ایجاد اعتماد بنفس در ارتباطات اجتماعی در نوجوان خود بکوشید.
نقاط قوت نوجوان خود را مورد هدف قرار دهید و آن ها را تقویت کنید.
تفاوت های آن ها را بشناسید و هرگز از مقایسه استفاده نکنید.
به او محبت کنید و همواره از او حمایت کنید. در صورت مواجهه با جالش های نوجوانی با متخصص یا درمانگر خود مشورت کنید.

علل ابتلا به اوتیسم چیست؟

عوامل مشخص و قطعی بروز اوتیسم هنوز ناشناخته هستند اما محققان عوامل ژنتیکی و محیطی را در ابتلا به این اختلال دخیل می دانند.

عوامل ژنتیکی:

در بروز اوتیسم تنها یک ژن به تنهایی دخیل نیست بلکه چندین ژن متفاوت تاثیر دارد. در خانواده هایی که تاریخچه ای از وجود این اختلال باشد احتمال ابتلای مجدد کودک جدید به اوتیسم بالاتر است. جهش های ژنتیکی و سندرم ها نیز ممکن از در بروز اختلال اوتیسم نقش داشته باشند.

عوامل محیطی:

محققان احتمال دادند که عفونت های ناشی از ویروس ها، مصرف دارو یا دخانیات و الکل در زمان بارداری یا آلودگی های محیطی و مسمومیت ها نیز ممکن است در ابتلا به اوتیسم نقش داشته باشند. وزن کم هنگام تولد یا سن بالای والدین نیز احتمال ابتلا به اوتیسم را افزایش خواهد داد.