داشتن اوتیسم خفیف و مدرسه رفتن امکان پذیر است.اما بایدکودک ارزیابی شود ومورد بررسی دقیق قرار بگیرد که ما در این مقاله این موارد زا بیان می کنیم
اختلال طیف اتیسم یا ASDنوعی اختلال رشدی میباشد.این اختلال شامل نقص درتعاملات و برقراری روابط اجتماعی، مشکل در پردازش ادراک و رفتارهای تکراری میشود.اصطلاح “طیف” در طیف اتیسم بازتاب کننده این امر است که علائم در افراد مختلف متفاوت بوده و انواع و شدت متفاوتی دارد.طیف اتیسم هرچه زودتر تشخیص داده شود، زودتر میتوان مداخلات و اقدامات کمک کننده به کودک را آغاز کرد.
تشخیص اتیسم:
تا کنون هیچ آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون، تصویر برداری، و… در تشخیص اختلال اتیسم شناخته نشده است و متخصصان و درمانگران برای تشخیص این اختلال، به رفتارها و سیر پیشرفت کودک بر اساس استاندارد های موجود توجه می کنند.اتیسم را می توان در ۱۸ ماهگی و گاهی در سنین پایین تر نیز تشخیص داد اما تشخیص قطعی در سن ۲ سالگی و توسط متخصص و یا درمانگر آشنا به غربال و تشخیص اتیسم اتفاق خواهد افتاد.با این حال در مواردی ممکن است این اختلال تا سنین مدرسه تشخیص داده نشود و این تاخیر می تواند آسیب های جبران ناپذیری را برای کودک به همراه داشته باشد.
علائم کلی طیف اتیسم چیست:
معیارهای موجود درDSM-5 برای تشخیص طیف اتیسم شامل این موارد است:
۱.نقص در برقراری روابط اجتماعی:
عدم کجود واکنش در تعاملات اجتماعی-استفاده غیرعادی از حرکات، نماسهای چشمی و حالت صورت-عدم نشان دادن علاقه و اشتیاق به جمع دوستان و همسالان
۲.رفتارها و علایق تکرار شونده:
استفاده از حرکات یا عبارات خاص-اصرار بر یکنواختی و داشتن روتینهای خاص و محدود-علاقه شدید و محدود به یکسری اشیا خاص-حساسیتهای بیش از حد کم یا بیش از حد زیاد به محیط
طیف اتیسم سطح ۱:
افراد مبتلا به طیف اتیسم سطح ۱ که اتیسم خفیف هم نامیده میشود، مهارتهای ارتباطی قابل توجه و تعاملات زیادی با دیگران دارند.این کودکان میتوانند گفتگو داشته باشند اما در باقی ماندن و ادامه دادن شوخیها و یا استعارهها دچار مشکلاتی میشوند.در این سطح از طیف اتیسم، کودکان توانایی دوست یابی دارند و میتوانند دوستهایی برای خود داشته باشند.افراد این سطح نیاز به حمایت دارند.
علائم اختلال طیف اتیسم سطح ۱:
کمبود علاقه به تعامل و فعالیتهای اجتماعی-وجود دشواری در شروع تعاملات اجتماعی-نیاز به تلاش جهت حفظ مکالمات-وجود مشکلات در سااری با تغییرات اطراف-مشکل در برنامهریزی و سازماندهی-برقراری تماس چشمی محدود
اختلال طیف اتیسم سطح ۲:
DSM-5اظهار میدارد که افراد مبتلا به این طیف اتیسم_که اتیسم متوسط نیز نامیده میشود_نیازمند پشتیبانی قابل توجهی میباشند.این سطح شامل فقدان شدید مهارتهای کلامی و غیرکلامی بوده که تقریبا در تمامی امور روزمره تاثیرگذار است و روند زندگی را برای مبتلایان دشوار میسازد.
علائم اختلال اتیسم سطح ۲:
عدم وجود مهارتهای قابل توجه در ارتباط کلامی و غیرکلامی-مشکلات رفتاری واضح و قابل مشاهده-پاسخ به واکنشهای غیرمعمول یا تعدیل یافته به علائم اجتماعی و تعاملات که با وجود پشتیبانی نیز برطرف نخواهد شد-مشکلات عدیده در سازگاری با تغییرات-برقراری ارتباط با جملات و عبارات خیلی ساده-علایق خاص و محدود
اختلال طیف اتیسم سطح ۳:
شدیدترین سطح اختلال طیف اتیسم است و به همین خاطر، طیف اتیسم شدید نیز نامیده میشود.افراد مبتلا به این سطح از طیف اتیسم، نیازمند پشتیبانی اساسی و فراوان در تمام امور روزمره زندگی خود میباشند.
در این افراد علاوه بر عدم وجود مهارتهای ارتباطی، رفتارهای تکراری و محدود نیز دیده میشود.
علائم اختلال طیف اتیسم سطح ۳:
فقدان مهارتهای ارتباطی، کلامی و غیرکلامی به گونهای کاملا بارز-تمایل بسیار کم در تعامل با دیگران و هرگونه مشارکتهای اجتماعی-
مشکلات در تغییر رفتارها-دشواریهای فراوان در تقابل با تغییرات در امور روزمره و محیط-استفاده از تک کلمه برای ارتباط کلامی
اتیسم خفیف و مدرسه: حدوداً بین ۷۵ تا ۸۰ درصد کودکان اوتیسم درجات متفاوتی از عقب ماندگی را از خود نشان می دهند و نزدیک به ۵۰ درصد این کودکان از عقب ماندگی ذهنی شدید رنج می برند. حدود ۲۵ درصد این کودکان نیز صرفاً به اوتیسم مبتلا هستند و هیچگونه عقب ماندگی ذهنی یا مشکلات هوشی ندارند که اغلب این کودکان مبتلا به اوتیسم خفیف تا متوسط می باشند(سطوح ۱ و ۲)
هرچقدر آموزش کودکان اوتیسمی که از نظر بهره هوشی مشکلی ندارند زودتر آغاز شود، زودتر و بهتر می توانند تا رسیدن به سن مدرسه برقراری ارتباط بهتر و موثر تر با اطرافیان را یاد بگیرند.این مسئله میتواند به این کودکان کمک کرده تا مانند سایر کودکان و مدارس معمولی وارد شوند و درس بخوانند.
ممکن است یادگیری کودکان اوتیسم قدری کند باشد و والدین و حتی معلم مجبور شوند وقت بیشتری برای آن ها صرف کنند.اما قرار گرفتن این کودکان در کنار کودکان عادی و درس خواندن آن ها در مدارس عادی می تواند تاثیر بسزایی در روحیه خود آن ها و همچنین والدین شان داشته باشد.
والدین کودکان اوتیسم آگاه باشند که هر چه امر آموزش رفتاری فرزندشان را به دلیل توجیه و انکار عقب تر بیاندازند، ممکن است مجبور شوند کودک اوتیسمی که از نظر هوشی مشکلی ندارد را به مدارس مخصوص کودکان استثنایی بفرستند.
آن دسته از کودکانی هم که علاوه بر اتیسم و عقب ماندگی های خفیف تا متوسط را از خود نشان می دهند باید تا پیش از رسیدن به سن مدرسه تحت آموزش و مداخلات بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی قرار بگیرند تا با بهبود این مهارت ها بتوانند ساده تر با محیط مدرسه ای که قرار است در آن تحصیل کنند کنار بیایند.
عوامل موثر بر سن ورود به مدرسه کودک اتیسم
اوتیسم خفیف و مدرسه
۱. شدت اوتیسم و سایر اختلالات همراه
۲. سن شروع مداخلات و درمان
۳. میزان استفاده از مداخلات سودمند همچون گفتار درمانی، کاردرمانی، رفتار درمانی و…
۴. حمایت و میزان مشارکت والدین در درمان
۵.میزان پیشرفت کودک