شنوایی شناسی
شنوایی شناسی چیست؟
اختلال پردازش شنوایی مرکزی به ناتوانی در پردازش درکی اطلاعات و محرکات شنوایی در سیستم عصبی شنوایی مرکزی و تحت تاثیر قراردادن فعالیت های نوروبیولوژیکی که باعث افزایش پتانسیل های الکتروفیزیولوژیکال شنوایی میشود اتلاق میشود.
این اختلال در طیف وسیعی از جمعیت و هردو گروه بزرگسال و کودکان را شامل میشود که ممکن است به تنهایی بروز یابد ولی در اغلب موارد به صورت همزیست با دیگر اختلالات مانند نقص توجه/بیش فعالی، آسیب های زبانی، نقص یادگیری، اختلالات سایکولوژیک، تغییرات عصبی مرتبط با افزایش سن یا پیرگوشی مرکزی بروز می یابد. اختلال پردازش شنوایی مرکزی ممکن است به دنبال عوامل ثانویه ضایعات سیستم عصبی شنوایی مرکزی مانند تومور عصب 8 شنوایی-دهلیزی، بیماری MS ، سکته یا دیگر علل نورولوژیکال نیز بروز یابد. در هر حال اختلال پردازش شنوایی مرکزی اساسا در مدالیته های شنوایی خود را نشان داده و از طریق مجموعه ای از پروتکل ها و تست های شنوایی تشخیص داده میشود.
اختلال پردازش شنوایی مرکزی رویدادهای مرتبط با پردازش عصبی و درکی شامل مکان یابی و جهت یابی صدا، الگوهای بازشناسی و تمایز شنیداری، پردازش زمانی و دیگر جنبه های شنیداری را متاثر میسازد.
اختلال پردازش شنوایی مرکزی اکتسابی در بزرگسالان ممکن است ناشی از تشخیص یا عدم تشخیص اختلالات عصبی-رشدی در دوران کودکی یا حتی اکتسابی باشد. اختلال پردازش شنوایی اکتسابی ممکن است ناشی از ضایعات نورولوژیک شامل نئوپلاسم، آلزایمر و MS ، ضربه سر و یا آسیب سیستم گردش خون مثل سکته باشد. از دیگر عوامل اکتسابی این اختلال میتوان به افزایش سن و پیرگوشی مرکزی یا در معرض نویز، مواد شیمیایی و فلزات سنگین اشاره کرد.
اغلب فعالیت های مرتبط با پردازش شنوایی در کرتکس اولیه شنوایی و ساقه مغز اتفاق می افتد. سیستم شنوایی بسیار گسترده بوده و لوب های تمپورال، فرونتال، پریتال، لیمبیک و کرتکس اینسولار، جسم پینه ای و ناحیه ساب کورتیکال شامل گانگلیون های قاعده ای ( آمیگدال و استریاتوم)، تالاموس (جسم زانویی داخلی) و شبکه مشبک ساقه مغز.
افراد دچار اختلال پردازش شنوایی مرکزی طیفی از نقص های عملکردی مرتبط با مشکلات شنوایی را نشان میدهند.به هرحال این علائم و نشانه ها منحصربه اختلال پردازش شنوایی مرکزی نیستند و میتوانند بیانگر وجود اختلالات دیگری مثل نقص های شناختی و پردازش زبانی و کم شنوایی محیطی باشند. از رایج ترین علائم این اختلال میتوان به مشکل درک گفتار در حضور نویز یا سیگنال رقابتی، مکان یابی منبع سیگنال شنیداری،شنیدن با تلفن و غیره اشاره کرد.
مشکلاتی که کودکان مدرسه رو دچار اختلال پردازش شنوایی دارند اغلب شامل تاخیر در پاسخ به دستورات کلامی، مشکل در فهم زبان گفتاری مخصوصا فهم زبان جدید، مشکل در حافظه شنوایی کوتاه مدت، مشکل در نوشتن، خواندن، گوش دادن، ریاضیات و مشکلات متعدد در کسب مهارت های پایه واجی مثل ترکیب، تجزیه و هجی کردن کلمات میباشد.
شیوع اختلال پردازش شنوایی مرکزی در کودکان و نوجوانان حدود 5% (یک در هر 20 نفر) با نسبت 2 به 1 در مردان به زنان میباشد. شیوع این اختلال در بزرگسالان در محدوده سنی 55 تا 75 یا بالاتر حدود 24 تا 76% و در نمونه های بالینی برای افراد بالاتر از 60 سال حدود 70% گزارش شده است.
ریسک فاکتور های بسیاری برای اختلال پردازش شنوایی مرکزی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به عوامل نوزادی مرتبط نقص های نورولوژیک مثل وزن کم هنگام تولد، بالا بودن بیلی روبین، سایتومگالو ویروس و همچنین سایر عوامل مثل ضایعات مغزی،مننژیت، بیماری لایم، ضربه به سر، سکته ، بیماری های متابولیک مثل دیابت، بیماری صرع، سابقه خانوادگی اختلال پردازش شنوایی مرکزی یا بیماریهای رشدی مرتبط با این اختلال مثل نقص توجه/بیش فعالی، آسیب های زبانی، دیسلکسی، اختلال یادگیری، تاخیر در بلوغ سیستم عصبی مرکزی و همچنین سابقه اوتیت گوش میانی و ناشنوایی میتوان اشاره کرد. بالابودن میزان بیلی روبین در صورتی که ساقه مغز را درگیر کند، میتواند از ریسک فاکتور های این اختلال باشد.
از شکایات رایج افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی مرکزی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکل شنیدن در حضور نویز، مشکل در پیروی از دستورات شنیداری، اغلب در خواست تکرار گفته ها را داشته یا از کلماتی مثل “ها” “چی” استفاده میکنند، مکان یابی ضعیف، توجه ضعیف و به راحتی حواسشان پرت میشود، مشکلات آموزشی به ویژه در خواندن یا هجی کردن،توانایی موسیقیایی ضعیف و سابقه اوتیت گوش میانی
مطالب مرتبط :
وزوز گوش نشانه چیست
اختلال پردازش شنوایی مرکزی مرتبط با سن (CAPD) به تغییرات در شبکه عصبی شنوایی اشاره دارد که بر ادراک شنوایی و/یا عملکرد ارتباط گفتاری تأثیر منفی می گذارد. ایجاد رابطه بین ادراک شنوایی و مشکلات ارتباط گفتاری در CAPD مرتبط با سن دشوار است، عمدتاً به این دلیل که بسیاری از افراد مسنتر دارای ARHL