کاردرمانی چیست
رشته کاردرمانی (occupational therapy) یکی از شاخه های توانبخشی است که بر روی ابعاد مختلفی از جمله مشکلات جسمی، حسی، شناختی و ذهنی کار می کند. کاردرمانی در جهت بهبود عملکرد بیماران انجام خواهد شد تا دوباره فعالیت های روزانه خود را شروع کنند. از آن جایی که کاردرمانی بر کل بدن فرد متمرکز است، نقش مهمی در کمک کردن به مراجع در زمینه سلامتی و زندگی دارد.
ارائه تعریف دقیقی از کاردرمانی دشوار است چرا که حیطه های گسترده ای را در بر می گیرد، اما بطور ساده و خلاصه می توان گفت که رویکردهای درمانی در سه سطح «جسم، ذهن، روان» ارائه می شود.
تاریخچه کاردرمانی چیست؟
قدمت این رشته به ۱۰۰ سال می رسد. کاردرمانی در سال 1917 به طور رسمی شروع به کار کرد زمانیکه متخصصین معتقد بودند که بیماران با دریافت برخی خدمات می توانند در فعالیت های شخصی و روزمره پیشرفت داشته باشند. کاردرمانی قبل از انقلاب با حضور درمانگران دانمارکی و هلندی از سوی سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۳۴۸ آغاز گردید.
کاردرمانگر کیست؟
کاردرمانگر با تسلط بر علوم مختلف آناتومی، روانشناسی و فیزیولوژی یک برنامه جامع درمانی با توجه به نیاز های مراجع ارائه می کند و درصورت لزوم رویکردهای جبرانی را پیشنهاد خواهد داد.
هدف از کاردرمانی چیست؟
کاردرمان با همکاری سایر اعضای تیم توانبخشی(فیزیوتراپیست، گفتاردرمانگر، ارتوپد فنی، شنوایی شناس و بینایی سنج) و سایر افراد تیم درمان(پزشک، روانشناس، پرستار و مددکار اجتماعی و…) و با همراهی اعضای خانواده و مراجع در جهت رساندن مراجع به احساس استقلال و ارزشمندی می کوشد. این هدف در جهت استفاده بهینه مراجع از محیط اطراف برای انجام فعالیت های روزمره در حداکثر استقلال به دست می آید.
به طور کلی اهداف کاردرمانی را به شکل زیر می توان نام برد:
- بهبود مهارتهای شخصی
- بهبود مهارتهای خودمراقبتی
- بهبود مهارتهای برنامه ریزی روزمره
- بهبود مهارتهای حرکتی ظریف
- بهبود مهارتهای حرکتی ظریف
- افزایش تحمل پذیری
- ارتقای توجه و تمرکز
- حل مسئله
- توالی و برنامه ریزی های حرکتی
- بازیابی مهارت ها و توانایی های از دست رفته
- ارتقا پردازش های حسی
- مدیریت زمان و استرس
- جلوگیری از پیشرفت معلولیت
- کمک به کاهش مشکلات جسمی حرکتی و ذهنی
- تقویت مهارت های لازم در زندگی مستقل
- افزایش هماهنگی جسم و ذهن
کاردرمانی برای چه کسانی نیاز است؟
کاردرمانی تمامی رده های سنی از نوزادی تا کهنسالی را دربر می گیرد. پس می توان متذکر شد که کاردرمانی فقط مختص کودکان نیست و افراد کهنسال نیز برنامه درمانی دریافت می کنند.
به طور کلی می توان گفت تمامی افرادی که نیازمند دستیابی به استقلال در زندگی و عملکردهای روزمره خود هستند به کاردرمانی مراجعه خواهند کرد.
از شرایط و بیماری هایی که به خدمات کاردرمانی نیاز دارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فلج مغزی
- آسیب نخاعی
- انواع دمانس
- MS
- اوتیسم
- ADHD
- بیماری های رشدی عصبی
- اختلالات شناختی
- اختلالات پردازش حسی
- ناتوانی ذهنی
- اختلال اضطراب
- PTSD
- سندرم داون
- مشکلات یادگیری
- بیماری های مزمن
- نقایص مادرزادی
- ریکاوری پس از جراحی
- قطع عضو
حیطه های کاردرمانی چیست؟
- حیطه جسمی:
- اختلالات جسمی در کودکان شامل نقص حرکتی، تاخیر حرکتی، گردن کجی، گردن نگرفتن، مشکلات مادرزادی حرکتی و ساختاری و…
- اختلالات نورولوژیک در بزرگسالان شامل پارکینسون، سکته، ام اس و …
- اختلالات ارتوپدی مانند ضایعات تاندونی، سوختگی ها و …
- حیطه ذهنی
- اختلالات توجه و تمرکز، بیش فعالی، حافظه در کودکان
- اختلالات روانی
- اختلالات روانی کودکان مانند فوبیا، مشکلات رفتاری، اسکیزوفرنی دوران کودکی و …
- اختلالات روانی در بزرگسالان شامل اسکیزوفرنی، اختلالات خلقی و …
خدمات کاردرمانی از مدت زمان کوتاه مراقبت تا توانبخشی در دوره های طولانی مدت را شامل می شود. مثال هایی از خدمات کاردرمانی به مراجعین مختلف:
1.کودکان یا نوجوانان مبتلا به ADHD که در انجام فعالیت های متناسب با سن یا تکالیف مدرسه و دوست یابی دچار مشکل هستند، نیاز به مداخلات کاردرمانی دارند تا در جهت کنترل توجه، کاهش پرخاش، مدیریت زمان و … اقدامات لازم صورت گیرد.
2.کودکان مبتلا به اوتیسم که در مهارتهای شخصی همچون پوشیدن لباس، پردازش حسی و کنترل رفتاری دچار مشکل هستند نیاز به خدمات کاردرمانی دارند.
3.کودکان یا بزرگسالانی که در نتیجه ضایعات دچار مشکلات حرکتی شدند نیز با مراجعه به کاردرمانی خدمات مورد نیاز را دریافت می کنند.
خدمات تخصصی کاردرمانی چیست؟
- بازی درمانی
- تمرین درمانی
- حرکت درمانی
- تمرینات حسی
- تمرینات شناختی
- گروه درمانی
- رفتاردرمانی
- ماساژ درمانی
- نورتراپی
- اتاق تاریک
- و…
مزایای کاردرمانی چیست؟
- بهبود استقلال فرد؛ در ساده ترین موارد کارهای شخصی مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، دستشویی رفتن و …
- بهبود وظایف عملکردی فرد؛ مانند انجام مهارت های شناختی مانند پرداخت قبوض، برنامه ریزی، توجه و حل مسئله
- بهبود و تطبیق تجهیزات در خانه و محل زندگی فرد؛ پیشنهاد تجهیزات مناسب و تطبیقی به بیماران در مکان های مختلف و در جهت ایمنی مانند حمام یا اتومبیل
خدمات کاردرمانی در کجا ارائه می شود؟
خدمات کاردرمانی در:
- بیمارستان ها
- مراکز توانبخشی
- کلینیک های خصوصی توانبخشی
- زندان ها
- مراکز اداری
- مدارس
- و…
ارزیابی کاردرمانی به چه شکل انجام می شود؟
کاردرمانی نیز مانند سایز رشته های توانبخشی با ارزیابی آغاز می شود که شامل بخش های مختلفی است. ارزیابی یک روند خاص و ماهرانه است که کادرمانگر با توجه به شرایط مراجع به طور مخصوص آن را شخصی سازی خواهد کرد. در ابتدا کاردرمانگر از طریق مصاحبه با مراجع یا خانواده او، بخشی از اطلاعات مورد نیاز را کسب می کند مانند (سن – دلیل ارجاع – پزشک ارجاع دهنده – مدت زمان شروع مشکل و …).
درمانگر پس از انجام مصاحبه، ارزیابی های بعدی را در جهت تشخیص صحیح و تکمیل اطلاعات انجام خواهد داد:
- درد
- علائم حیاتی
- وضعیت روانی
- توانایی حرکتی
- آزمایش عضلات
- حس لامسه
- حس عمقی
توجه داشته باشید که ارزیابی ها با توجه به تشخیص درمانگر و شرایط مراجع اجرا خواهد شد.
کاردرمانی ذهنی(کاردرمانی در زمینه روان) چیست؟
کاردرمانی ذهنی می تواند بر سلامت ذهن و روان کودکان، نوجوانان، سالمندان و افراد دارای مشکلات مختلف متمرکز شود. این بخش از کاردرمانی یکی از مهم ترین زمینه های کاری این رشته می باشد.
پروسه درمان در کاردرمانی به چه شکل است؟
برنامه درمانی با توجه به نوع بیماری، شرایط خاص بیمار، نیاز های مراجع و توانمندی های درمانگران موجود در مجموعه توانبخشی مشخص می شود. پس از گذراندن مراحل درمان، بیمار ممکن است به مرحله ترخیص وارد شود اما به این معنی نیست که کار به طور کامل به پایان رسیده است و ممکن است نیاز باشد که بیمار برای انجام ارزیابی های دوره ای مجدد مراجعه کند و خدمات کاردرمانی را دریافت کند.
مطالب مرتبط :
مزایا و معایب رشته کاردرمانی
اگر قصد ادامه تحصیل در رشته کاردرمانی را دارید و یا می خواهید برای آشنایی بیشتر با آن، از مزایا و معایب رشته کاردرمانی مطلع شوید، پیشنهاد می کنیم این مطلب را از دست ندهید. معرفی رشته کاردرمانی قبل از توضیح مزایا و معایب رشته کاردرمانی، به معرفی آن می پردازیم. رشته کاردرمانی زیر مجموعه
بازی برای افزایش تمرکز
بازی برای افزایش تمرکز بسیار مفید است اما در ابتدا می خواهیم به تعریفی از تمرکز در کودکان اشاره کنیم.زمانی که کودک توانایی کنترل توجه خود را داشته باشد و از آن برای درک مسائل مختلف به درستی استفاده کند، می توانیم بگوییم که وی از تمرکز خوبی برخوردار است. زمانی کودکانی متمرکز خوانده می
راه رفتن کودک اتیسم
اختلال اوتیسم، طیفی از اختلالات رشدی_عصبی است که غالباً با علائم نقص در مهارتهای اجتماعی، مهارت های کلامی و غیرکلامی، اصرار بر یکنواختی و عدم تغییر، علایق محدود، حرکات تکراری و کلیشه‌ای، عدم وجود همدلی و ارتباط چشمی و گستره دیگری از علائم مشخص می شود.یکی از علائمی که اکثر والدین دارای کودکان اتیستیک به
