یکی از سوالاتی که ذهن محققین و والدین را همواره به خود مشغول کرده است علت اوتیسم چیست؟ و عوامل ایجاد کننده ی اوتیسم چه می باشد. از آن جایی که تا کنون پاسخ قطعی برای این اختلال یافت نشده است نظریه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
اوتیسم چیست؟
درخودماندگی یا اوتیسم اختلالی رشدی عصبی است که در سال های ابتدایی زندگی ظاهر می شود. اوتیسم با تاثیر بر مغز باعث ایجاد مشکلاتی در ارتباط و تعاملات اجتماعی خواهد شد. افراد مبتلا به اوتیسم علائمی هم چون رفتارهای تکراری و کلیشه ای، علایق محدود دارند.
برخی علائم احتمالی اوتیسم به صورت کلی
- جهش ژنتیکی
- سابقه خانوادگی
- سندرم ایکس شکننده یا سایر اختلالات ژنتیکی
- سن بالای مادر و پدر حین بارداری
- مشکلات متابولیکی
- ایجاد عفونت و بیماری های ویروسی
- تولد نارس یا کم وزنی نوزاد
ایا ژن ها علت اوتیسم هستند؟
ژن ها نقش مهمی در بروز اختلال اوتیسم دارند که به کمک تحقیقات انجام شده روی دوقلوها ثابت شده است. احتمالاً ژن‌های بسیاری در بروز این بیماری نقش دارندمحققین بیان کردند که کودکان مبتلا به اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون، سندرم ایکس شکننده و … بیشتر از سایرین در معرض بروز اوتیسم هستند. شواهد کنونی نشان می‌دهند که 12 ژن یا بیشتر که بر روی کروموزم‌های مختلف قرار دارند میتوانند با بروز اوتیسم در ارتباط باشند. هریک از این ژن‌ها درجه درگیری متفاوتی خواهد داشت. برخی از این ژن‌ها میتوانند خطر بروز اوتیسم را در فرد افزایش دهند در حالی که برخی دیگر از ژن‌ها علائم به خصوص و شدت عارضه را مشخص می‌کنند.
این نکته قابل ذکر است که وجود ریسک فاکتورهای ژنتیکی اوتیسم و سابقه خانوادگی لزوما به معنی ابتلا به این اختلال نیست.
آیا عوامل محیطی علت اوتیسم هستند؟
عوامل محیطی نیز در بروز اوتیسم نقش دارند. این عوامل شامل عفونت، بیماری های دوران بارداری، فشار خون بالا، بالا بودن سن والدین، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد می باشند. برخی محققین در ارتباط دادن الودگی هوا و بروز اوتیسم نیز تلاش هایی داشته اند.
این نکته قابل ذکر است که عوامل محیطی به تنهایی نمیتوانند عامل بروز این اختلال باشند.
ایا عوامل پیش از زایمان، خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش می دهد؟
به نقل از مرکز کنترل بیماریها، مصرف داروهایی مانند تالیدوئید یا والپروئیک اسید حین بارداری می تواند کودک را در معرض ابتلا به اوتیسم قرار دهد. برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف داروهای ضدافسردگی در این دوران نیز، احتمال ابتلا به اوتیسم را افزایش می دهد. اگر چه این نتایج قطعی نیستند.
عوامل دیگری همچون عفونت، بیماری های خودایمنی، دیابت و فشار خون بالا نیز حین بارداری ممکن است با بروز اوتیسم مرتبط باشند.
آیا واکسن باعث بروز اوتیسم می شود؟
تا کنون هیچ ارتباطی بین تزریق واکسن کودکان و بروز اوتیسم یافت نشده است. باید توجه داشته باشیم که واکسن های تجویز شده هم مادر و هم کودک را از ابتلا به بیماری های مرگبار محافظت می کند.
تاثیر ویروس ها و عفونت
تحقیقات نشان دادند که عوامل محیطی مانند ویروس ها نقش مهمی در بروز اوتیسم دارند. عفونت‌هایی که به نظر می‌رسد با بروز اوتیسم در ارتباط باشند عبارتند از: انسفالیت ناشی از سرخک، سرخچه مادرزادی، ویروس هرپس سیمپلکس، اوریون، سیتومگالوویروس و ویروس‌های مخفی. ویروس سرخچه اولین علت شناخته شده‌ی اوتیسم است. این عفونت‌ها جنین را در درون رحم مادر درگیر می‌کنند.
تاثیر مصرف داروها یا فقر آهن در مادر
پژوهش ها نشان دادند که خطر ابتلا به اوتیسم برای نوزادانی که مادر دچار کمبود آهن، کم خونی یا دیابت هستند و داروهای خاصی مانند تالیدومید مصرف می کنند بیشتر از سایرین است.
ایا اوتیسم ارثی است؟
تحقیقات زیادی در زمینه ارثی بودن و میزان تاثیر وراثت در بروز اوتیسم انجام شده است و نتایج متنوعی داشته اند. برخی از این تحقیقات نشان داده اند که در دوقلوهایی که یکی از آن ها دچار اوتیسم است احتمال ابتلای کودک دیگر حدود ۹۰ درصد است. اوتیسم از یک ژن یا سبک زندگی نشات نمی گیرد بلکه از تعامل چندین عامل مختلف بروز می کند.
آیا آلودگی هوا در ایجاد اوتیسم نقش دارد؟
برخی شواهد مطرح کردند که ممکن است بین هوای الوده و بروز اوتیسم ارتباط وجود داشته باشد. که الودگی هوا می تواند با برخی ناهنجاری های عصبی، شناختی و اختلالات رفتاری که به نحوی به اتیسم نزدیک است در ارتباط باشد به نظر می رسد کودکان و نوزادان به دلیل حساسیت مغز در طی دوره های حساس رشد و همچنین قرار گرفتن در معرض نوروتوکسین ها در دوران جنینی و حتی پس از تولد میتوانند در معرض خطر اختلالات رشدی عصبی قرار گیرند البته به سختی می‌توان درمورد علت اوتیسم با هرگونه عامل محیطی با قطعیت نظر داد.
علائم و نشانه های اوتیسم چیست؟
علائم این اختلال در ۱ تا ۲ سالکی بروز می کند و بر جنبه های مختلف ارتباط و تعامل تاثیر می گذارد.
این علائم شامل:
- مشکل در برقراری ارتباط
- مشکل در برقراری تماس چشمی
- مشکل در حفظ و ادامه مکالمات
- مشکل در درک احساسات دیگران
- مشکل در استفاده از زبان بدن یا درک ان ها
- اکو کردن یا تکرار گفته های دیگران
- مشکل در دوست یابی
- خودآزاری
- حرکات تکراری
- علایق خاص و عجیب
- تاخیر در گفتار و زبان
- وابستگی بیش از حد به روتین ها
- عدم درک شوخی ها و استعاره ها
- واکنش بیش از حد یا کمتر از حد به محرک ها
نتایج جدید در رابطه با علت اوتیسم چیست؟
محققان موفق به شناسایی یک جهش در ژن (DIXDC1) شدند که موجب اختلال در رشد سیناپس ها و مانع از فعالیت مغزی خواهد شد. آن ها دریافتند که برخی از افراد مبتلا به اوتیسم دارای این جهش هستند که در نهایت باعث کاهش فعالیت مغزی خواهد شد.
ایا می توان از بروز اوتیسم جلوگیری کرد؟
از آن جایی که هنوز علت حتمی اوتیسم مشخص نشده است نمیتوان به طور قطعی از بروز آن نیز جلوگیری کرد اما ممکن است با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی بتوان شانس تولد کودکی سالم را افزایش داد. شیوه زندگی سالم و مناسب :
- معاینات منظم و دوره ای بخصوص قبل از اقدام به بارداری
- مصرف مکمل ها و ویتامین ها با تجویز پزشک
- اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر
- درمان بیماری های حال حاضر قبل از اقدام به بارداری
- انجام به موقع واکسیناسیون
نحوه تشخیص اختلال اوتیسم چیست؟
متخصص با ارزیابی رفتار، ارتباط و تکامل یک کودک می‌تواند اوتیسم را تشخیص دهدو در واقع تست یا غربالگری به طور خاص برایاین اختلال وجود ندارد. اختلال اوتیسم معمولاً تا دو سالگی قابل تشخیص است، بنابراین ارزیابی به موقع کودک اهمیت زیادی دارد. تشخیص به موقع ASD، امکان درمان و مداخلات سریع‌تر را برای خانواده فراهم می‌نماید .
اوتیسم در بزرگسالی
اوتیسم اختلالی مادام العمر است .افراد بزرگسال مبتلا به اوتیسم با مشکلات زیادی دست وپنجه نرم می کنند که کمتر به آن ها توجه شده است. بسیاری از افراد هستند که در کودکی به دلیل شرایط مختلف تشخیص اوتیسم نگرفتند و سپس در بزرگسالی تشخیص داده شده اند. افراد بزرگسال مبتلا به اوتیسم نیازهای متفاوتی دارند. ممکن است گفتار نداشته باشند و به حمایت های ویژه نیازمند باشند، برخی نیز ممکن است در سطح خفیف باشند و تا حدی به استقلال رسیده باشند.
آیا اوتیسم درمان دارد؟
تا کنون برای درمان این اختلال راه حل قطعی پیشنهاد نشده است اما با ارائه خدمات مناسب و تشخیص به موقع می توان تا حد زیادی مشکلات حال و آینده کودک را کاهش داد و نقاط قوت او را کشف و تقویت کرد.
- دارودرمانی: در جهت کاهش اختلالات خلقی، مشکلات خواب و اضطراب داروهای تجویز می شوند.
- گفتاردرمانی: در جهت بهبود روابط اجتماعی و ارتباط کلامی و غیرکلامی
- کاردرمانی: درجهت افزایش توانایی انجام فعالیت های روزمره و استقلال
- رفتاردرمانی: اصلاح رفتار در موقعیت های مختلف
