آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟ برخی علائم مشترک اما علت متفاوت
آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟ جواب این سوال منوط به شناخت کامل هر دو اختلال اوتیسم و بیش فعالی است. بنابراین میتوان با توجه به شناخت تعاریف هر یک از این اختلالات، با نقاط مشترک و تفاوتها آشنا شد. در ادامه با هر یک از این مفاهیم و علائم آنها آشنا میشویم.
بیش فعالی چیست؟
برای اینکه بدانیم آیا «آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟» ابتدا با اختلال بیش فعالی آشنا میشویم. بر اساس DSM-5 اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) یک اختلال رفتاری-رشدی است. فعالیت بیش از اندازه و عدم تمرکز بر روی فعالیت های روزانه از علائم آن میباشد. درست است که هر دو در کودکان دیده میشود اما این عوامل، باعث اختلال در روابط اجتماعی، مدرسه و خانواده میشود. نقص توجه بیش فعالی (ADHD) خود شامل سه گروه است:
- اختلال نقص توجه: بیتوجهی، بی دقتی، حواس پرتی و فراموشی مستمر و…
- بیش فعالی تکانشی: پرحرفی، رفتارهای تکانشی مکرر و غیرمعمول، بیقراری مداوم، عدم توجه به صحبت اطرافیان، ناتوانی در حفظ آرامش و…
- بیش فعالی ترکیبی: علائم نقص توجه و بیش فعالی تکانشی را همزمان دارد. انرژی بسیار بالا و غیرقابل کنترل که در اکثر مواقع آسیبزننده و مخرب است.
اوتیسم چیست؟
در مرحله بعد برای رسیدن به جواب سوال «آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟» به تعریف اوتیسم میپردازیم. اختلال اوتیسم یک نوع اختلال مربوط به رشد است که پیش از دو سالگی تشخیص داده میشود. افراد مبتلا به اوتیسم، از طیف خفیف تا شدید درگیر می کند. اوتیسم یا درخودماندگی، جزو اختلالات طیف اوتیسم (اوتیسم آسپرگر، اختلال فراگیر رشد، اختلال از هم گسیختگی کودکی) است. با نقص و اختلال در رفتار غیرکلامی و کلامی، خود را نشان میدهد. در زمینه عاطفی، ارتباط با دیگران، کسب مهارتهای اجتماعی و بعضا شخصی (در طیف شدید) دچار مشکل هستند. علائم اختلال اوتیسم شامل موارد زیر میشود:
- تمایل به تنهایی دارند.
- افرادی پرخاشگر هستند.
- بازیهای تخیلی انجام میدهند.
- دچار رفتارهای کلیشهای هستند.
- یک رفتار خاص را مکررا تکرار میکنند.
- در رابطه با گفتار، تا دو سالگی صحبت نمیکنند.
- در برابر تغییرات عادی و معمول مقاومت میکنند.
- حواس آنها پرت است و توجه به شخص مقابل ندارند.
- احتمال فراموشی و از دست دادن مهارتهای قبل وجود دارد.
- یک جمله یا کلمه را برای شخص مقابل چند بار تکرار میکنند.
- در زمینه درک احساس خود و دیگران دچار مشکل هستند (عدم توانایی).
آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟، بیان تفاوت ها
با توجه به مطالب ذکر شده میتوانیم بگوییم «آیا اوتیسم همان بیش فعالی است؟ یا خیر. جواب منفی است. اختلالات جداگانهای (رشدی-عصبی در روانپزشکی شناخته میشود) هستند که در راهنمای ویرایش جدید DSM-5 به صورت جداگانه بیان شدهاند.
برخی از علائم در هر دو اختلال، مشترک هستند. به طور مثال نقص توجه و حواس پرتی در هر دو مورد وجود دارد. در هر دو اختلال، پرخاشگری دیده میشود. اوتیسم قبل از سه سالگی بروز پیدا میکند اما علائم بیش فعالی بین 5 تا 17 سالگی مشاهده میشوند. اوتیسم اختلالی است که فرد به صورت مادام العمر (پایان عمر) به آن مبتلا است. در مقابل اختلال بیش فعالی به مرور زمان (رسیدن به بزرگسالی) خفیف میشود یا از بین میرود. افراد مبتلا به بیش فعالی، در توجه به عوامل مختلف دچار مشکل هستند. افراد اوتیسمی نمیتوانند روی موضوعی که علاقه ندارند تمرکز کنند. به طور کلی در رابطه با علائم و نشانهها در زمینههای مختلف اجتماعی، یادگیری، توجه و… با یکدیگر تفاوت دارند. البته بین آنها برخی علائم نیز همبودی دارند.
نشانه هایی که در اختلال بیش فعالی بروز پیدا میکنند ناشی از علائم بیولوژیکی هستند. به دلیل اینکه کودک نمیتواند آرام بنشیند، گوش کند یا توجه خود را متمرکز کند. در مقابل اختلال اوتیسم یک اختلال عصبی گسترده است که ارتباطات و مهارتهای اجتماعی را با مشکل مواجه میکند. تفکر را مختل میکند، بنابراین این محدودیت باعث بروز رفتارهای تکراری در هر زمینهای میشود.
