تاثیر بازی بر رشد توجه و تمرکز کودکان

توجه در‌ کودکان از جنبه های مهم رشد شناختی آن هاست.تاثیر بازی بر رشد توجه و تمرکز کودکان هم اهمیت بسیاری دارد. کودکان برای انجام فعالیت ها، دریافت اطلاعات مورد نیاز از محیط و در نتیجه یادگیری، نیازمند توجه و تمرکز بهینه هستند .اگرچه دامنه توجه کودکان تحت تاثیر‌ رشد بوده و با گذر زمان، رو به افزایش است، اما همانگونه که باید از عضلات بدن به اندازه مطلوب و معین استفاده کرد تا از ضعف و آسیب حرکتی جلوگیری شود، برای تقویت و بهبود توجه و تمرکز نیز باید عضله مربوطه را تقویت کرد.
اما با این تفاوت که در توجه و تمرکز عضله درگیر، مغز است!

مغز متشکل از مسیر هایی است که توجه و تمرکز را شکل می‌دهد. ما باید در سال‌های اولیه کودکان هدفمند و آگاه باشیم تا بتوانیم مسیرهای مغزی توجه را ‌در آن ها ایجاد کنیم. هنگامی که مسیرها در سنین اولیه ایجاد شدند، باید از آن بارها و بارها استفاده شود تا در‌ نتیجه محکم شده و تثبیت شوند.
حال در ادامه به تفصیل به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توانیم سبب رشد توجه و تمرکز کودکان و تقویت مسیر های مغزی آن ها با انجام فعالیت مورد علاقه شان شویم و این فعالیت محبوب و مورد علاقه آن ها چیزی نیست جز ؛ بازی!

استفاده از اسباب بازی های غیرفعال برای رشد توجه و تمرکز کودکان

بهترین اسباب بازی ها برای مشارکت بیشتر کودکان در بازی، اسباب بازی های غیرفعال هستند ، منظور از اسباب بازی های غیر فعال، اسباب بازی هایی هستند که کودک را به کاوش ، دستکاری و خلق وادارند. لگو،خمیر، سطل آب، پازل ، سطل های حسی، نمونه اسباب بازی هایی هستند که با درگیر کردن مهارت خودیاری کودکان ، توجه و تمرکز آن ها را درگیر‌ میکنند.
هرچه کودکان مدت زمان بیشتری از دست های خود استفاده کرده یا اصطلاحا دست ورزی کنند، (خلق کنند، خراب کنند، خلاق باشند، آزمون و خطا کنند) مسیرهای بیشتر و طولانی تری از توجه و تمرکز را در مغز ایجاد می‌کنند.
اما اسباب بازی های فعال آن دسته از اسباب بازی هایی هستند که به اصطلاح حاضر و آماده هستند، اغلب با باتری‌ کار‌ می‌کنند و کودک تنها نظاره گر و تماشاگر آن ها خواهد بود.مدت زمان فعالیت این اسباب بازی ها محدود است ، در نتیجه دامنه توجه کودک نیز محدود به زمان فعالیت آن هاست بسیار مهم است که  بدانیم کودکان ، خود باید در میزان درگیری توجه و تمرکز نقش داشته باشند و نه اینکه عاملی خارجی، تعیین کننده مدت زمان حفظ توجه آن ها باشد.

نقش بازی های فیزیکی و بدنی در رشد توجه و تمرکز کودکان

مطالعه ای در سال 2021 دز آمریکا نشان داد که کودکانی که فعالیت بدنی بیشتری داشتند، “آمادگی شناختی” بیشتری برای پیش دبستانی نشان دادند، که از نتایج مهم توجه و تمرکز بالا در آن ها است. همچنین مطالعه نشان داد که بچه‌ها بعد از استراحت یا «وقفه‌های مغزی» که شامل بازی های هدفمند فیزیکی می‌شود، رفتار کلاسی بهتری داشته و توجه بیشتری به وظایف تحصیلی نشان می‌دهند.
اما در اینجا فعالیت فیزیکی به معنای چیزی بیش از «راه رفتن » و «دویدن » است.این دسته از فعالیت‌های فیزیکی ، که مهارت های ادراکی-حرکتی نام دارند، سطوح بالاتری از هماهنگی بدنی، تعادل و زمان واکنش را شامل می‌شوند.
حرکات ساده : حفظ تعادل حین لی لی، پریدن روی یک پا، چرخیدن به اطراف، گردو شکستن
یا حرکات ترکیبی : مانند پرش و پرتاب توپ به صورت همزمان.

 انجام این مهارت های حرکتی، نیازمند یکپارچه شدن قسمت های مختلف مغز است و نتیجه این یکپارچگی، ایجاد مسیر های مغزی بیشتر‌ و همچنین بهبود عملکرد کلی مغز از‌ جمله عملکردهای شناختی ( توجه و تمرکز) می‌باشد.

نکته نهایی

و اما در پایان نکته بسیار مهم و قابل توجهی وجود دارد. تحقیقات و بررسی های اخیر نشان داده اند، کودکانی که مدت زمان بیشتری را به تماشای تلویزیون یا وسایل هوشمند میپردازند از دامنه توجه کمتری برخوردارند. پس وسایل هوشمند و تلویزیون را از دسترس کودک زیر 2 سال خود خارج نمایید و بعد از 2 سال نیز استفاده از آن را بسیار محدود کنید. همیشه برای کودکان خود یک محیط بازی پسند ایجاد کرده و زمان بازی را اولویت قرار دهید. بی نظمی ها و حواس پرتی های محیطی را به حداقل رسانده تا کودکان بتوانند مدت طولانی تری بر بازی متمرکز باشند.

استفاده از اسباب بازی های غیر فعال مانند لگو،خمیر، … و همچنین فعالیت های حرکتی و بدنی هدفمند میتواند توجه و تمرکز کودکان را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.