همانگونه که در مطلب علایم اتیسم اشاره شد، اتیسم یک اختلال رشدی است که علایم آن به صورت یک طیف مشاهده می‌شود. این طیف از علایم شامل محدودیت در برقراری ارتباط با دنیای اطراف، علایق محدود، رفتارهای کلیشه‌ای و … است که به صورت کلی در زنان و مردان مشترک است اما ممکن است تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند. به صورت مختصر می‌توان علایم اتیسم در زنان را اینگونه در نظر گرفت:
- مشکلات اجتماعی
- تماس چشمی محدود
- مشکلات حسی
- مشکلات در عملکردهای اجرایی
- مخفی کردن(استتار) علایم
- علایق محدود
- مشکلات مربوط به خواب
- مشکلات جنسی و …
تفاوت‌های علایم اتیسم در زنان و مردان
آنگونه که در تحقیقات و پژوهش‌ها مشخص شده است میزان شیوع اتیسم و سایر اختلالات رشدی در مردان حدودا 4 برابر زنان است و به همین دلیل این اختلالات را در مردان راحت‌تر می‌توان تشخیص داد. به بیان دیگر پیچیدگی و در شرایطی شدت اختلال اتیسم در زنان بیشتر از مردان است و البته این مساله ممکن است بار روانی بیشتری چه برای شخص مبتلا و چه برای خانواده فرد مبتلا به اتیسم داشته باشد.
درک این نکات می‌تواند کار درمانگران را برای این تشخیص راحت‌تر کرده و خانواده را نیز در مسیر بهتر و مناسب‌تری قرار دهد.
تشریح نشانههای اتیسم در زنان
در ادامه به بررسی علایم و نشانههای این اختلال پیچیده در زنان می‌پردازیم و جزییات بیشتری از اختلال اتیسم را در زنان موشکافی می‌کنیم.
- مشکلات اجتماعی
این مورد بستگی زیادی به شرایط اجتماع و محیطی دارد که یک زن مبتلا به اتیسم و حتی یک زن عادی در آن زندگی می‌کند. به بیان بهتر و بطور مثال در جامعه ایران در شرایط معمول زنان به واسطه مسائل دینی، فرهنگی و … محدودیت‌هایی از نظر مسائل اجتماعی دارند. طبیعتا پیچیدگی این مساله برای زنان مبتلا به اتیسم بسیار بیشتر است.
اتیسم یک اختلال رشدی است و از ابتدای تولد همراه با فرد است و این مساله برای یک زن همراه با پیچیدگی‌ها و دشواری‌های زیادی است. یک زن مبتلا به اتیسم از ابتدای تولد تمایل چندانی به مشارکت در شرایط و گروه‌های اجتماعی نشان نمی‌دهد و این مساله در کنار مواردی که گفته شد می‌تواند مشکلات شخصی، اجتماعی، شغلی و … زیادی را برای زنان مبتلا به اتیسم به بار بیاورد.
محدودیت تماس چشمی
همانگونه که قبلا اشاره شد، یکی از اولی‌ترین و اصلی‌ترین علایم اتیسم که از ابتدای تولد در فرد بروز می‌یابد، محدودیت‌های تماس چشمی است و این مساله چه در زنان و چه در مردان مبتلا به اتیسم مشترک است. طبیعتا تماس چشمی محدود در زنان مبتلا به اتیسم می‌تواند مشکلات بسیاری برای آنها به بار بیاورد، اما آموزش در این زمینه و بهبود این شرایط می‌تواند تا حدود زیادی بار مشکلات را کمتر و کمتر کند.
- مشکلات حسی
یکی از نشانههای اصلی اختلال طیف اتیسم مشکلات حسی است که ممکن است به صورت بیش حسی یا کم حسی خود را نشان دهد که قبلا در مطلب مشکلات حسی اتیسم به صورت کامل به آن اشاره شده است. در موارد زیادی گزارش شده است که این مشکلات ممکن است در زنان مبتلا به اتیسم با شدت بیشتری خود را نشان دهد و شرایط دشوارتری برای آنها پدید آورد. این مورد بستگی زیادی به طبیعت و شرایط بدنی یک زن مبتلا به اتیسم دارد.
مشکلات در عملکرد اجرایی
عملکردهای اجرایی به مجموعه‌ای از عملکردها گفته می‌شود که شامل قضاوت، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، کنترل خشم و احساس و … می‌باشد. همانگونه که می‌دانید این عملکردها در زنان از حساسیت‌های ویژه‌ای برخوردارند و طبیعتا در یک زن مبتلا به اتیسم، مختل شدن این موارد می‌تواند شرایط ویژه‌تری پدید بیاورد که نیازمند کمک و همراهی از سوی اطرافیان باشد.
- مخفی کردن (استتار) علایم
یکی از علایمی که بخصوص در زنان بزرگسال مبتلا به اتیسم بسیار ویژه‌تر و برجسته‌تر از مردان دارای اتیسم مشاهده می‌شود، استتار (مخفی کردن) علایم اتیسم است. زنان مبتلا به اتیسم تلاش بیشتری نسبت به مردان برای پنهان کردن این علایم دارند که این مساله ممکن است در شرایطی بار فشار روانی روی آنها را بیشتر کند.
- علایق محدود
این مورد نیز یکی از اصلی ترین علایم اتیسم چه در زنان و چه در مردان است که البته تفاوت‌های خاصی در هر دو جنس وجود دارد. در حالی که مردان مبتلا به اتیسم ممکن است به اشیا خاصی علاقه بیش از حد نشان دهند، زنان دارای اتیسم ممکن است به موضوعات خاصی به صورت وسواسی علاقه نشان دهند. همین مورد باعث شده که بسیاری از زنان اتیستیک محققان و پژوهشگران برجسته‌ای شوند!
سایر علایم اوتیسم در زنان
سایر علایم اتیسم در زنان نیز به صورت مشترک با مردان وجود دارند هرچند ممکن است تفاوت‌هایی نیز دیده شود. مثلا مشکلات خواب، افسردگی و اضطراب به صورت مشترک در زنان و مردان دیده شود. همچنین مشکلات جنسی ناشی از اتیسم و این که فرد دارای اتیسم در این زمینه ممکن است محدودیت‌های بیشماری داشته باشد نیز ممکن است به صورت شدیدتری در زنان مبتلا به اتیسم دیده شود.
