تاکنون هیچ درمان قطعی برای اتیسم شناخته نشده و داروی بخصوصی نیز برای درمان آن وجود ندارد. این اختلال در پسران بیشتر از دختران دیده میشود و وضعیت اجتماعی، اقتصادی، سبک زندگی و میزان تحصیلات والدین بر بروز اتیسم نقشی ندارد. در این مطلب به بررسی بازی های موثر برای کودکان اتیسم می پردازیم. اتیسم یک اختلال رشد در عملکرد مغز میباشد و افراد مبتلا به این اختلال، سه نوع علامت کلی از خودشان نشان میدهند :
- روابط اجتماعی ضعیف
- وجود مشکلاتی در ارتباطات کلامی و غیرکلامی
- همچنین علایق و فعالت های محدود
علائم این اختلال در سه سال اول زندگی بروز میکنند و در سرتاسر زندگی فرد وجود خواهند داشت. دلیل واحد و مشخصی برای اتیسم وجود ندارد اما بر اساس تحقیقات، ژنتیک تاثیر به سزایی در بروز این اختلال دارد.
برخی از علائم متداول اتیسم
- عدم وجود تماس چشمی
- تاخیر در مهارت های گفتاری و ارتباطی
- واکنش های غیرمنتظره و اغراق آمیز به برخی صدا ها، بو ها، مناظر و لمس
- وجود رفتار های تکراری و کلیشهای
- وجود وابستگی های شدید به روتین های زندگی
- تمرکز وسواسی بر روی برخی اشیا
- عدم پاسخ به نام خود
- کم بودن گستره توجه و تمرکز
بازی های موثر برای کودکان اتیسم
میتوان از بازی ها و فعالیت ها به عنوان پلی میان کودک اتیسم و محیط و همچنین افراد استفاده کرد. بازی ها میتوانند پیوند کودک با اطرافیان را محکم کنند، مهارت های ارتباطی و اجتماعی را بهبود ببخشند و باعث افزایش توجه و تمرکز کودکان اتیسم شوند. برخی از این بازی ها عبارتند از :
جعبه لوبیا
یک لگن پلاستیکی را با لوبیا های خشک پر کنید و سپس اسباب بازی های کوچک را درون لگن قرار دهید و از کودک بخواهید دست هایش را وارد لگن کند ک آن اسباب بازی ها را پیدا کند. این بازی به بهبود درک حسی کودکان اتیسم کمک میکند.
رنگ کردن با انگشت
یک بازی شاد و آموزنده است و میتواند به کودک کمک کند تا رنگ ها را یاد بگیرد و از طریق حس کردن و لامسه، بافت های جدیدی را کشف کند. این بازیرهمچنین حساسیت حسی کودکان اتیسم را کاهش میدهد.
آواز ها و شعر ها
کودکان معمولا آهنگ شعر ها و یا تکرار مصراع های موجود در شعر را دوست دارند. میتوان با استفاده از شعر های مناسب، به کودکان آموزش داد چطور لباس بپوشند و یا چطور غذا بخورند. همچنین میتوان بعد از انجام فعالیتی که چندان دلخواه کودک نیست، از شعر یا آهنگ مورد علاقهاش به عنوان جایره استفاده کرد.
لی لی
لی لی یک بازی مناسب برای ایجاد هماهنگی و تعادل بیشتر و بهتر در کودکان اتیسم میباشد، به حفظ توجه و تمرکز کودک کمک میکند و اگر به صورت گروهی انجام شود، در جهت بهبود عملکرد های ارتباطی-اجتماعی و نوبت گیری کودک نیز کمک کننده خواهد بود.
بازیهای رومیزی موثر برای کودکان اتیسم
این بازی ها مخصوصا برای کودکان اتیسم دارای معلولیت های جسمی، که نمیتوانند تحرک زیادی داشته باشند مناسب است. بازی های تختهای و کارتی بسیار مناسب هستند و میتوانند مفاهیم زیادی را به کودک یاد بدهند اما در نظر داشته باشید که از بازی های خیلی پیچیده استفاده نشود.
به عنوان مثال منچ و مار و پله بازی های سادهای هستند که میتوانند مفاهیمی مثل شمارش، رنگ ها، نوبتی بازی کردن و…. را به کودک بیاموزند.
پازل و بلوک خانه سازی
پازل ها و بلوک هایی که روی آنها اعداد و حروف درج شده، با نمایش تصویری آنها به کودک، مهارت های یادگیری و صحبت کردن را در کودک تقویت میکند. همچنین پازل در یادگیری انواع اشیا به کودکان اتیسم کمک میکند. اسباب بازی هایی مثل پازل، بلوک و لگو که از همدیگر جدا و مجددا سرهم میشوند، در رشد ذهنی کودک تاثیر گذار هستند و علاوه بر تقویت مهارت های زبانی، موجب تقویت مهارت های حرکتی کودک نیز میشوند.
پازل ها به کودک هماهنگی دست و چشم را آموزش میدهند و باعث تقویت صبر و حافظه در او میشوند.
چراغ ها و حباب های رنگی
یکی از اسباب بازی های مناسب کودکان اتیسم، چراغ ها و یا لامپ های رنگی میباشند. این کودکان تمایل به نگاه کردن به نور و اجسام رنگارنگ دارند. این بازی به کوک کمک میکند تا آرام باشد و فقط روی یک چیز بخصوص تمرکز کند.
بازی با شن جادویی
این شن های اسباب بازی مانند شن های ساحل مرطوب و شکل پذیر هستند. بازی با این شن ها مهارت های حرکت انگشتان دست و حس لامسه کودک اتیسم را تقویت کرده و باعث ایجاد خلاقیت در کودک میشود.
دوچرخه یا سه چرخه سواری
بازی با دوچرخه و سه چرخه سبب تقویت مهارت های حرکتی در کودک اتیسم میشوند، به حفظ تعادل او کمک میکنند و هماهنگی مغز و عضلات را افزایش میدهند.
توجه داشته باشید که کودک ابتدا از سه چرخه یا دوچرخه با پدال کمکی استفاده کند و در ادامه با دوچرخه بدون پدال کمکی تمرین کند.
صورت من را بکش
دایره بزرگی روی کاغذ نقاشی کنید و از کودک بخواهید احساسات متنوعی که از خود نشان میدهید را روی آن نقاشی کند.به او در نشانه گذاری احساسات مثل خوشحال و عصبانیت کمک کنید.
ترامپولین
بازی بر روی ترامپولین انرژی و هیجان کودک را تخلیه کرده و مهارت های حرکتی او را تقویت میکند.