اگر شما از والدین، مراقبین و یا درمانگران یک کودک اتیستیک هستید و یا اگر به هر علتی با این اختلال در ارتباط هستید، احتمالا حداقل یکبار کلمه فلورتایم به گوشتان خورده است !در این مطلب درمورد روش فلورتایم می گوییم به طوری که پس از خواندن این مطلب اطلاعات کامل و جامعی از روش فلورتایم اتیسم در اختیار دارید.
فلورتایم به چه معناست ؟
Floor time یا DIR یکی از رویکرد های درمانی اتیسم می باشد .
کلمه فلور به معنی زمین ، در این اصطلاح به معنای حضور کودک روی
زمین و یا هر سطح دیگر و حضور درمانگر در همان مکان می باشد.
چه کسی فلورتایم را ابداع کرد؟
دکتر دکتر استنلی گرینسپن که یک روانشناس و روانپزشک کودکان بود و به علت فعالیت هایش در حوزه رشد کودک و اختلال اتیسم مشهور بود، این روش را برای کودکان با اختلالات رشدی و به خصوص برای کودکان اتیستیک ابداع کرد.
روش فلورتایم اتیسم چیست؟
روش فلورتایم روشی است که با تمرکز بر علاقه کودک، به رشد شناختی، اجتماعی و ارتباطی کودک کمک می کند .
همان طور که گفته شد، در این روش، درمانگر روی سطحی که کودک قرار دارد، وارد می شود و سعی می کند از طریق همراه شدن با کودک با او ارتباط بگیرد.
تمرکز این روش، روی برقراری ارتباط با کودک، کشف نیازهای کودک، توجه به علایق کودک و نهایتا حمایت رشد شناختی و اجتماعی کودک می باشد.
چه کسی می تواند فلورتایم را انجام بدهد؟
هرکسی که با کودک اتیستیک ارتباط دارد می تواند با رعایت اصول این روش، این روش را اجرا و با کودک ارتباط برقرار بنماید.
کاردرمانگر، گفتاردرمانگر، روانشناس و … کودک افرادی هستند که می توانند این روش را برای کودک شروع کرده و به خانواده نیز آموزش های لازم را ارائه کنند.
چگونه روش فلورتایم را انجام بدهیم ؟ / اصول روش فلورتایم چیست؟
برای داشتن یک تمرین در قالب روش فلورتایم، می توانید از اصول زیر بهره بگیرید.
- تماشاگر خوبی باشید.
در ابتدا بدون دخالت و صحبت کردن و لمس کردن کودک، او را تماشا کنید.
از آن جا که کودکان اتیسم دنیایی از ناشناخته ها هستند و شاید راه های ارتباطی زیادی برای شما با کودک وجود نداشته باشد، بنابر این باید سعی کنید از تماشا کردن به عنوان فرصتی برای شناخت علایق و رفتارهای کودکتان استفاده کنید. توجه کنید که کودک بیشتر با چه وسایلی بازی می کند ، بیشتر به چه کاری مشغول می شود و چه چیزهایی برایش جذاب است؟
- به کودک بپیوندید.
هرطور و هرجا که کودک نشسته یا ایستاده است قرار بگیرید و سعی کنید خود را از لحاظ جسمی در وضعیت مشابه کودک قرار بدهید . مثلا اگر روی زمین نشسته است روی زمین بنشینید، اگر جلوی میز ایستاده است جلوی میز بایستید و…
به رفتارهای کودک توجه کنید و سعی کنید واکنش های مناسب سن او از خود نشان بدهید.
- کودک را دنبال کنید.
در این روش کودک هدایت کننده ی فعالیت و بازی است. اجازه بدهید کودک چیزی را انتخاب بکند و شما باید انتخاب وی را دنبال کنید.
مثلا اگر کودک با ماشین ها بازی می کند و آن هارا به شیوه ای خاص می چیند، سعی کنید با او ارتباط برقرار کنید و در بازی اش حضور پیدا بکنید.
سعی نکنید با قانون دار کردن بازی و یا تلاش برای آموزش دادن به کودک، روند بازی را تغییر بدهید . در این مرحله شما باید کودک و بازی های انتخابی او را دنبال کنید.
- با کودک تعامل کنید.
اصلی ترین مرحله روش فلورتایم، همین مرحله است .
سعی کنید از هر بازی یا فعالیتی که کودک به آن مشغول است برای گرفتن توجه کودک استفاده کنید .
برای مثال اگر کودک ماشین ها را به روش خاصی می چیند ، لازم است او را دنبال کنید و در مرحله تعامل ، مثلا با کوباندن دو تا از ماشین ها صدای جالبی تولید کنید تا توجه کودک را به خود جلب کنید . در این صورت احتمالا کودک به این رفتار شما پاسخ خواهد داد مثلا ممکن است کوبیدن ماشین ها را تکرار کند و یا از چیدن آن ها خودداری کند .
که در هر صورت ما به هدف خود که ارتباط گرفتن و یا پاسخ گرفتن از کودک اتیستیک است، رسیده ایم.
به عنوان مثال بعدی : اگر کودک کاملا درگیر وسایل است و هیچ ارتباطی با شما برقرار نمی کند ، می توانید از بین وسایل با او دالی کنید و یا وسایل را نزدیک صورت خود بگیرید و با او تماس چشمی برقرار کنید.
به مرور و بعد از ارتباط برقرار کردن با کودک می توانید او را به بازی های معنادار دعوت کنید
مثلا می توانید باهم توپ بازی کنید .به این شکل که روی زمین بنشینید و توپ را برای یکدیگر پرتاب کنید .
و یا با او یک کتاب را ورق بزنید، پازل بچینید و یا برج حلقه ها را تکمیل کنید.
آیا روش فلورتایم اتیسم را درمان می کند ؟
روش فلورتایم، روش تسهیل کننده برای بهبود مهارت های حرکتی و ارتباطی در کودکان مبتلا به اتیسم می باشد .
در واقع با استفاده از این روش در محیط منزل ، در حین جلسات روانشناسی، کاردرمانی و گفتاردرمانی می توانیم کودک را برای جلسات تخصصی کار درمانی و گفتار درمانی آماده کنیم زیرا این روش به آگاهی کودک از خود و محیط کمک خواهد کرد.
فواید روش فلورتایم برای کودک مبتلا به اتیسم چیست ؟
اهداف روش فلورتایم چیست ؟
در استفاده از این روش به کودک در موارد زیر کمک می شود :
_ برقراری ارتباط با کودک
_ هوشیار و آگاه تر شدن کودک
_ یادگرفتن روش های استفاده از اشیا
_ یادگرفتن نحوه بازی کردن
_ کمتر شدن محدودیت رفتار
_ تجربه موقعیت نیازمند حل مسئله
_ بالا رفتن سطح توجه کودک
_ تقویت کاوشگری و جستجوگری در محیط
_ و…
در آخر باید توجه داشت که انتخاب روش درمانی مناسب کودک شما توسط متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی باید انجام شود. گاهی اوقات از ترکیب چند روش برای کودک مبتلا به اتیسم استفاده می شود .
روش فلورتایم به تنهایی و یا به عنوان مکمل سایر روش ها کاربرد داشته و تاثیر آن روی کودکان گزارش شده است.
