رفتار درمانی شناختی در کودکان چیست ؟ این شاخه از رفتار درمانی بسیار محبوب می باشد.این روش در واقع ترکیبی از رفتار درمانی و شناخت درمانی بوده و به چگونگی تاثیر گذاری افکار و عقاید اشخاص بر عملکرد و روحیه آن ها تکیه دارد. رفتار درمانی شناختی اغلب به مشکلات فعلی شخص و چگونگی حل کردن آن ها توجه میکند.هدف بلند مدت در این درمان این است که، الگو های فکری و رفتاری فرد را به الگو های سالم تر و مناسب تر تغییر دهد.
رفتار درمانی شناختی یک نوع روان درمانی کوتاه است و بر مسائل حال حاضر تمرکز دارد و مبنی بر این نظریه است که شیوه تفکر و احساس فرد در شیوه رفتار او اثر می گذارد.
تمرکز این رویکرد بر روی حل مشکل است و هدف آن تغییر الگوی فکری مراجع در جهت تغییر پاسخ او به موقعیت های سخت می باشد.
رفتار درمانی شناختی می تواند در بسیاری از مسائل و مشکلات سلامت روان استفاده شود. این روش توسط بهترین متخصص روانشناس و متخصصان روانپزشک برای درمان اختلالات روانی به کار می رود.
چه کسانی از رفتار درمانی شناختی سود می برند؟
رفتار درمانی شناختی برای خانواده ها، زوج ها، کودکان، نوجوانان و افراد بالغ قابل اجرا می باشد. این روش در درمان افسردگی، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب پس از حادثه، اضطراب عمومی، اختلالات پانیک، ترس از مکان های باز، هراس اجتماعی، اختلالات غذا خوردن، مشکلات ازدواج، اختلال وسواس اجباری، اضطراب و افسردگی کودکان موثر واقع می شود.
رفتار درمانی شناختی میتواند به عنوان مداخله در درد های مزمن ناراحتی های وابسته به آن ها نیز موثر باشد.
عملکرد رفتار درمانی شناختی:
در رفتار درمانی شناختی فرد یاد می گیرد که افکار دردناک و اذیت کننده که در مورد مشکلات حال حاضر خود دارد شناسایی کرده و خودش تعیین کند که آیا این افکار واقع گرایانه هستند یا خیر. اگر رفتار ها غیر واقع گرایانه تشخیص داده شوند، درمانگر مهارت هایی را به فرد آموزش می دهد که به او کمک کند که الگوی فکری خود را تغییر داده و جایگزین آن ها افکاری بشوند که با وضعیت کنونی مراجع متناسب تر باشند.
زمانی که دیدگاه فرد واقع گرایانه تر شد، درمانگر می تواند در تعیین اقدامات مناسب کمک کند این روش شامل تمرین هایی نیز می باشد که این تمرین ها در یادگیری چگونگی به کار بردن مهارت ها و راه حل ها و همچنین در شیوه تفکر و عملکرد در زندگی روزمره تاثیر می گذارند.
درمانی شناختی برای کودکان به چه شکل است؟ معمولاً یک مراقب و یا یکی از والدین، خود کودک و درمانگر در مورد اهداف بحث کرده و یک برنامه درمانی واحد تهیه می کنند.رفتار درمانی شناختی در کودکان شامل یک رویکرد ساختاری برای حل مشکلات در تعداد مشخصی از جلسات است.با توجه به کودک و اهداف خاص مورد نظر می تواند در حدود ۶ الی ۲۰ جلسه درمانی یا بیشتر طول بکشد.
در حالی که رفتار درمانی شناختی نوعی صحبت درمانی است اما بسیار بیشتر از صحبت کردن عادی و معمولی می باشد. در این درمان، درمانگر تلاش خواهد کرد تا روشهای ملموسی را برای کنترل کردن و قدرت دادن به کودک فراهم آورد.درمانگر مهارت هایی را آموزش می دهد که می توان بلافاصله در عمل آن ها را به کار گرفت.
رفتار درمانی شناختی در کودکان چیست؟
کودکان می توانند رفتار درمانی شناختی را به تنهایی یا در ترکیب با دارو ها و یا روش های درمانی دیگری که ممکن است نیاز داشته باشند دریافت نمایند.
برنامه های درمانی می توانند متناسب با تفاوت های فرهنگی و منطقه ای تنظیم شوند.
کودکان دارای اختلال بیش فعالی و نقص توجه_ کودکان با اختلالات اضطراب و اختلالات خلقی_ کودکان مبتلا به طیف اوتیسم_ کودکان قرار گرفته در معرض تروما و PTSD_ افسردگی_ اختلالات خوردن_ چاقی_ خودزنی و آسیب به خود
تکنیک های رفتار درمانی شناختی برای کودکان:
۱. بازی درمانی.در این درمان از هنر و کاردستی، عروسک ها و پاپت ها یا نقش بازی کردن برای کمک به کودک و رفع مشکلات و همچنین یافتن راه حل استفاده می شود.
۲. رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما. این روش درمان برای درمان کردن کودکان آسیب دیده از حوادث تروماتیک از جمله بلایای طبیعی استفاده می شود. در این تکنیک درمانگر بر روی مشکلات رفتاری و شناختی که به طور مستقیم مربوط به ضربه ای است که کودکان را تجربه کرده، تمرکز خواهد کرد.
۳.مدل سازی. درمانگر در این تکنیک مثالی از رفتار مورد نظر مانند نحوه پاسخگویی به یک زورگو را اجرا کرده و از کودک می خواهد که همین کار را انجام دهد و یا نمونه دیگری را نشان دهد.
۴. تغییر ساختار. این روش راهی است که طی آن کودک می تواند یک فرایند فکری منفی را اتخاذ کرده و آن را به یک حالت بهتر و مثبت تر بازگردانی کند. به عنوان مثال جمله “من در فوتبال افتضاح هستم. من یک بازنده تمام عیار خواهم بود” می تواند به جمله “من بهترین بازیکن فوتبال نیستم اما در کار های دیگری مهارت و استعداد دارم” تبدیل شود.
۵. قرار گرفتن در موقعیت. درمانگر به آرامی و به تدریج کودک را در معرض موارد و موقعیت هایی قرار خواهد داد که باعث اضطراب می شوند.
هر کدام از تکنیک های رفتار درمانی شناختی در کودکان می توانند به روشهای زیر اجرا شوند:
شخصی: جلسات درمان فقط درمانگر و خود کودک را درگیر می کنند.
والد_فرزند: درمانگر همزمان به همراه والدین و کودک کار می کند و مهارت های خاص فرزند پروری را آموزش می دهد تا کودک بتواند از رفتار درمانی شناختی بیشترین استفاده و سود ممکن را ببرد.
خانواده محور: جلسات درمانی می توانند در حضور والدین، خواهر برادر و یا سایر افراد نزدیک به کودک انجام گیرند.
گروهی: افراد درگیر در جلسه درمان شامل درمانگر، کودک، سایر کودکانی که با مشکلات یکسان مواجه هستند می باشد.
رفتار درمانی شناختی چقدر برای کودکان موثر خواهد بود؟
رفتار درمانی شناختی یک تمرین مبتنی بر شواهد بوده که برای انواع موضوعات مختلف مفید و موثر واقع خواهد شد.
بررسی ها نشان می دهند که حداکثر ۶۰ درصد کودکان و جوانان دارای اختلالات اضطرابی تحت رفتار درمانی شناختی با کاهش چشمگیر علائم پس از درمان مواجه شدند.مطالعات همچنین نشان دادند که این میزان بهبودی احتمالاً تا ۴ سال پس از درمان ادامه خواهد داشت.
دربسیاری از کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه که این درمان را دریافت کرده اند، از نظر شدت علائم کاهش قابل توجهی را تجربه کردند.
در بین کودکان مبتلا به PTSD که رفتار درمانی شناختی متمرکز بر تروما را دریافت کرده اند، بهبودی زیادی در علائم PTSD و همچنین کاهش علائم افسردگی و اضطراب دیده می شود.
در یک مطالعه ۹۲ درصد شرکت کنندگان پس از دریافت درمانی شناختی دیگر نشانه های PTSD را نداشته اند. این امر در طی یک برنامه پیگیری درمان ۶ ماهه مشاهده شده است.
