فوبیا چیست؟ ترس و اضطراب بیش از حد و غیرمنطقی زمانی که فرد با یک شی ، حیوان یا موقعیت خاص تجربه می کند .این ترس به حدی جدی است که فرد از محرک ترس آور به شدت دوری می کند و یا با رویایی در آن احساس حمله می کند .شروع اکثر فوبیاها در کودکی یا میانه ۲۰ سالگی می باشد. در این مقاله روش های درمان انواع فوبیا در بچه های زیر ۷ سال را بیان می کنیم.
فوبیا چه اثری روی زندگی دارد ؟
تحقیقات نشان می دهد فوبیا برای بسیاری از افراد محدودیت هایی به همراه داشته است .
برای مثال فرد روابط دوستانه ، موقعیت شغلی و یا موقعیت تحصیلی خود را از دست داده است .
فوبیا چه علتی دارد ؟
ژنتیک و شرایط محیطی هردو می توانند از عوامل ایجاد فوبیا باشند.
برای مثال کودکانی که اختلال اضطرابی دارند ، در ریسک تجربه فوبیا هستند.
و یا کودکانی که در معرض یک حشره یا حیوان در شرایط نامناسب قرار گرفته اند ، برای تجربه فوبیا مستعد هستند .
همچنین تحقیقات نشان می دهد بیماری های اعصاب و روان مثل افسردگی ، اسکیزوفرنی ،ضربه های وارده به مغز و حتی مصرف مواد مخدر ، فرد را برای داشتن فوبیا مستعد می کند.
انواع فوبیا در بچه های زیر ۷ سال :
فوبیای خاص
شایع ترین فوبیاهای خاص حیوانات، حشرات، خون، تاریکی،بیماری،ارتفاع می باشد.
حمله پنیک
کودک در مدت زمان کوتاه زیر ۱۰ دقیقه ، چند مورد از علائم زیر را تجربه می کند .
کوتاهی نفس
تهوع
حس خفگی
حس گیجی
مورمور شدن
یخ
حس درد در سینه
عرق کردن
لرزش بدن
و…
اختلال اضطراب اجتماعی
کودک از قرارگیری در موقعیت های اجتماعی مثلا در گروه هم سالان، کلاس های متفرقه و مدرسه و صحبت کردن هراس شدید دارد .
اختلال اضطراب جدایی
کودک از جداشدن از پدر و مادرش هراس دارد و در اکثر زمان های روز نیاز دارد که با والدش ارتباط فیزیکی مثل گرفتن دست یا چسبیدن به پا برقرار کند .
چه چیزهایی باعث بروز فوبیا در کودکان می شود؟
حس خجالت و جداماندگی که کودک در خانواده یا اجتماع تجربه می کند.
تجربه های منفی و آسیب زا در زمان کودکی (مثل تعرض، تجاوز، خشونت های خانگی و … )
بیماری های روانی یا جسمانی در اعضای خانواده
مشکلات و بیماری های همراه مثل اختلال اضطرابی و … .
روش های درمان انواع فوبیا در بچه های زیر ۷سال
حساسیت زدایی سیستماتیک
حساسیت زدایی سیستماتیک یعنی مواجه کردن تدریجی کودک با محرک فوبیا و از بین بردن پاسخی که فرد می دهد .
برای مثال اگر کودک نسبت به سگ فوبیا دارد ، ب تدریج با نشان دادن عکسی از سگ ، ویدیویی از سگ و سپس دیدن سگ از دور و یا دیدن سگ های کوچک و خانگی ترس او را کاهش دهیم .
و به او آموزش دهیم که در برخورد با این موارد ، واکنش منطقی و بهتر چیست .
درمان شناختی رفتاری
Cognitive behavioural therapy
در این روش ، درمانگر به کودک آموزش می دهد که احساساتش حین حمله را بشناسد و بتواند با علائم بدنی و روانی کنار بیاید و احساساتش را کنترل کند .در این روش تکنیک های آرام سازی و کنترل تنفس آموزش داده می شود .
مشاوره و روانشناسی
رویکرد های کلامی که در جلسات مشاوره استفاده می شوند ، به کودک این فرصت را می دهد تا احساسات و عواطفش را بروز دهد و با ترسش روبرو شود .در این جلسات باور فرد نسبت به ترس ها تغییر خواهد یافت.
مصرف دارو ها و مراجعه به روانپزشک
گاهی روانپزشک برای کنترل علائم حین حمله پنیک و یا نشانه های اضطراب، دارو تجویز میکند . این داروها معمولا از دسته مهار کننده های انتخابی با جذب سروتونین هستند و علائم اضطراب را تعدیل می کند.
جلسات مشاوره خانوادگی
از آن جا که خانواده ها نقش حیاتی در مدیریت ترس و فوبیای کودکان دارند ، برخی جلسات مشاوره با حضور پدر و مادر برگزار شده و به آن ها آموزش داده می شود در زمان بروز حمله فوبیا چه عکس العملی نشان دهند، در زمان روبرویی با محرک چه کمکی به کودک کنند و … .
گروه درمانی
قرارگرفتن کودک در گروه هم سالان و یا گروهی که فوبیای مشابه کودک دارند برای کودک کمک کننده می باشد.در این جلسات کودک متوجه می شود در داشتن این ترس و اضطراب تنها نیست و افراد دیگری هم این ترس را تجربه می کنند.
گروه درمانی فرصتی برای فرد فراهم می کند که بتواند بدون ترس از قضاوت شدن فوبیایش احساساتش را بیان کند.
به یاد داشته باشید بسیاری از فوبیاهای کودکان قابل درمان هستند و در صورت پیگیری و دریافت خدمات و تحت درمان قرارگرفتن به موقع مشکلی برای زندگی آن ها در آینده به وجود نمی آورند.
همواره همراه کودک خود باشید و در جریان درمان او را حمایت کنید. داشتن حمایت خانوادگی و امنیت عاطفی به پیشرفت و اثربخشی روش های درمانی کمک خواهد کرد.
