روش درمانی ABA

تعریف ABA

ABA یا تحلیل رفتار کاربردی، ابتدا با بررسی نحوه شکل گیری و یادگیری رفتار توسط کودکان اتیسم، کلیت رفتار را در آن‌ها بررسی می‌کند. سپس درمانگران ABA با آنالیز این موارد، رفتارهای مثبت را در کودک اتیستیک شناسایی و از طریق پاداش و … تقویت می‌کنند. همچنین رفتارهایی که سودمند نیستند و جنبه منفی دارند نیز در کودک شناسایی می‌شوند و تلاش می‌شود که دامنه بروز این رفتارها کمتر و کمتر شود. کلیت این موارد و به کارگیری صحیح روش ABA، موجب می‌‍‌‌شود که استقلال کودک اتیسم بیشتر شده و زندگی او هدفمند تر پیش برود.

مجموعه خانه رشد با در نظر داشتن جزئیات مورد نظر در روش درمانی ABA و اصولی که برای هر یک از کودکان اتیستیک متفاوت است، اقدام به معرفی درمانگر و ارائه درمان‌های تخصصی در این زمینه می‌کند.

رفتار

قبل از بررسی اصول کلی ABA، به بررسی سه خصوصیت اصلی هر رفتار یعنی چگونگی کارکرد یک رفتار، تاثیر محیط بر یک رفتار و چگونگی یادگیری یک رفتار می‌پردازیم.

چگونگی کارکرد یک رفتار: این که یک کودک اتیستیک چرا و به چه دلیل  یک رفتار را انجام می‌دهد، بسیار مهم و کلیدی است. مثلا اگر یک کودک اتیستیک اقدام به خود زنی یا هر رفتار کلیشه‌ای دیگری می‌کند، باید بررسی شود که چه فعل و انفعالاتی در ذهن او روی می‎دهد که باعث بروز این رفتار می‌شود. ABA با بررسی چگونگی ظهور و کارکرد یک رفتار، تحلیل این رفتار را برای خانواده کودک اتیستیک راحت تر می‌کند.

تاثیر محیط بر یک رفتار: یکی از مواردی که بسیار مهم و کلیدی است، بررسی این مساله است که محیط کودک اتیستیک چه تاثیری در بروز رفتارهای مختلف در او دارد. به بیان دیگر، دو کودک دارای اتیسم که همه ویژگی‌هایشان مشابه همدیگر می‌باشد، ممکن است در دو محیط مختلف رفتارهای متفاوتی نشان دهند. همچنین اینکه یک محیط به چه طریقی ممکن است موجب کاهش و یا افزایش دامنه بروز یک رفتار در کودک دارای اتیسم می‌شود، از دیگر مواردی است که در  روش  ABA بررسی می‌شود. متخخصان ABA در مجموعه خانه رشد، تاثیرات محیط بر کودکان مختلف را به خوبی بررسی کرده و متناسب با شرایط هر کودک، درمان را به پیش می‌برند.

یادگیری یک رفتار: پس از بررسی مواردی که گفته شد، متخصصان ABA چگونگی یادگیری یک رفتار را در کودک دارای اتیسم بررسی می‌کنند. مثلا این که چه اتفاقی می‌افتد که کودک یک رفتار خاص مانند سلام کردن را یاد می‌گیرد و به کار می‌برد، از مواردی است که در ABA بررسی می‌شود.

ABA چگونه عمل می‌کند؟

متخصصان ABA در مجموعه خانه رشد، با بررسی و تحلیل اطلاعاتی که از این طریق به دست  می‌آورند، اقدام به به کار گیری این موارد در دنیای واقعی می‌کنند. در این مسیر همراهی خانواده کودک دارای اتیسم بسیار ضروری است و نتیجه نهایی از طریق مشارکت کودک، درمانگر و خانواده به دست می‌آید.

آنچه که در نهایت از طریق روش ABA مد نظر است، این است که کودک اتیستیک رفتارهای مثبت مانند سلام کردن، خداحافظی کردن و لباس پوشیدن را یاد بگیرد و تکرار کند. همچنین دامنه رفتارهایی که جنبه منفی دارند مانند جیغ زدن، چنگ زدن دیگران و … به مرور کمتر و کمتر شود و در نهایت حذف شود.

ABA در چه حیطه‌هایی به کودک اتیستیک کمک میکند؟

روش ای بی ای، سال‌های زیادی است که در صدر روش‌های درمانی که برای درمان اتیسم به کار می‌رود، قرار دارد. تعداد زیادی از کودکان دارای اتیسم، از طریق روش ABA استقلال بیشتری در زندگی خود به دست آورده و عملکرد مثبت تری از خود نشان داده اند. مجموعه خانه رشد نیز در این زمینه با همراهی و مشارکت خانواده ها زمینه ساز درمان بسیاری از کودکان اتیستیک شده است.

از جمله حیطه‌هایی که به کمک  روش ABA در کودکان دارای اتیسم دچار تغییر می‌شود، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بهبود مهارت‌های ارتباطی، زبانی و گفتاری
• بیشتر شدن ارتباطات با اطرافیان
• بیشتر شدن علاقه به دیگران
• کاهش رفتارهای غیر سودمند
• ایجاد ارتباط موثرتر با دیگران
• ایجاد و بهبود درخواست‌های کلامی وغیر کلامی در کودک اتیستیک
• استقلال بیشتر در امور روزمره

به صورت کلی، به کارگیری روش ABA در کودکان اتیستیک بسیار  موثر واقع شده است. اما ذکر این نکته ضروری است که شرایط کودکان مختلف با یکدیگر متفاوت است و به همین جهت میزان تاثیر گذاری  ABA نیز متفاوت است.