تمرین برای تقویت زبان می تواند به شما در بهبود بلع کمک نموده و قدرت زبان را افزایش دهد. از آنجایی که برخی افراد به دلایل مختلفی از دیسفاژی یا اختلال بلع رنج می برند، این نوع تمرین ها برای آن ها بسیار مفید خواهد بود.در ادامه به توضیح بیشتر این موارد می پردازیم.
چرا به تمرین برای تقویت زبان نیاز داریم؟
همه ما پس از وارد کردن غذا به دهان، آن را جویده و به قطعات کوچکتری تبدیل می کنیم تا قابل بلعیدن شوند. حین عمل قورت دادن، این ذرات کوچک از گلو عبور کرده و به سمت حلق هدایت می شوند.
پس از آن، غذا از طریق مری به معده و دستگاه گوارش هدایت می شود. برای اینکه همه این مراحل به درستی انجام گیرند باید عضلات شما به طور هماهنگ تعداد زیادی از حرکات را انجام دهند. چنانچه حتی یک عضو به درستی کار و وظیفه خود را انجام ندهد، دچار اختلال بلع می شوید.
این اختلال معمولا به دلیل ضعف عضلانی به وجود آمده و به همین دلیل تمرین برای تقویت زبان و سایر ماهیچه های دخیل در فرایند بلع، در درمان این اختلال اهمیت بسیاری خواهد داشت.
ضعف عضلات زبان:
ضعف عضلات زبان یا Hypotonia به مشکلاتی که ممکن است در عملکرد، هماهنگی و کنترل عضلات زبان تأثیر بگذارد اشاره دارد. این مشکلات می توانند موجب کاهش قدرت و هماهنگی عضلات زبان شوند.
برخی از علت های احتمالی ضعف عضلات زبان عبارتند از:
مشکلات عصبی:
ضعف عضلات زبان می تواند ناشی از مشکلات عصبی مانند اختلالات دستگاه عصبی مرکزی (مانند اختلالات مغزی و نخاعی) یا اختلالات دستگاه عصبی محیطی (مانند اختلالات عصبی_عضلانی) باشد. این اختلالات می توانند بر قدرت و کنترل عضلات زبان تاثیر داشته باشند.
اختلالات عضلانین برخی از اختلالات عضلانی نیز می توانند منجر به ضعف عضلات زبان شوند. به عنوان مثال اختلالات ماهیچه ها و عضلات مانند دیستروفی عضلانی، اختلالات آتروفی عضلانی، و میوپاتی ها می توانند عاملی تاثیرگذار در ضعف عضلات زبان باشند.
عوامل رشدی:
ضعف زبان ممکن است مرتبط با عوامل رشدی باشد. به عنوان مثال در برخی از کودکانی که با تأخیر در رشد و توسعه مواجه هستند، عضلات زبان ممکن است ضعیف بوده و کنترل کافی نداشته باشند.
عوامل محیطی:
برخی عوامل محیطی نیز می توانند در ضعف زبان اثر گذار باشند. به عنوان مثال نقص تحریک و تمرین مناسب عضلات زبان در زمان های حیاتی رشد، نداشتن فرصت های کافی برای تمرین و تقویت عضلات زبان و همچنین نقص و اشکال در تغذیه می توانند از عواملی باشند که ضعف عضلات زبان را تشدید می کنند.
ضعف عضلات زبان می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در تلفظ، بلع و کنترل زبان شود. درنتیجه توصیه می شود هرچه سریع‌تر برای بهبود و درمان این اختلال اقدام شود.
علائم ضعف عضلات زبان:
افرادی که ضعف در عضلات زبان دارند ممکن است علائم و نشانه های متفاوتی نشان دهند. در ادامه برخی از علائم رایج تر در ضعف عضلات زبان را آورده‌ایم:
مشکل در تلفظ:
افراد با ضعف عضلات زبان ممکن است دچار مشکلاتی در تلفظ برخی کلمات و صدا ها باشند. آن ها ممکن است تلفظ کلمات، جملات و صدا ها را به شکل نادرست انجام دهند. این مشکلات می تواند باعث بازیابی نادرست کلمات و ایجاد دشواری در بیان دقیق مفاهیم توسط فرد شود.
مشکل در بلع:
همانطور که گفته شد، ضعف عضلات زبان در بلع افراد نیز موثر خواهد بود. افراد ممکن است مشکلاتی در بلع مایعات و مواد جامد داشته باشند. این مشکل می تواند باعث افزایش خطر بروز خفگی و مشکلات تغذیه‌ای شود.
مشکل در کنترل زبان:
ضعف در زبان می تواند موجب ناتوانی در کنترل دقیق حرکات زبان شود. افراد ممکن است در انجام حرکات دقیق زبان با مشکل مواجه شوند. مانند حرکات ظریف زبان برای تلفظ صدا های مختلف.
مشکل در تغذیه:
ضعف عضلات زبان می تواند مشکلات و اختلالات تغذیه را به دنبال داشته باشد. افراد ممکن است دچار مشکلاتی در جویدن و بلع مواد غذایی شوند، که این امر می تواند منجر به کاهش اشتها، کمبود مواد مغذی در بدن، سو تغذیه و کاهش وزن شود.
توجه داشته باشید که علائم و شدت ضعف عضلات زبان ممکن است در هر فرد متفاوت باشد و همچنین میزان علائم بستگی به علت و شدت ضعف دارد.
تمرین برای تقویت زبان:
تمرین برای تقویت زبان حیطه گسترده‌ای است و گفتار درمان یا آسیب شناس گفتار و زبان بسته به نوع و شدت اختلال ممکن است تمرینات مختلفی را توصیه کند. اما در ادامه چند مورد از این تمرینات را بررسی می کنیم:
- یکی از رایج‌ترین تمرینات در حوزه تمرین برای تقویت زبان، به وسیله یک قاشق انجام می شود. برای این تمرین باید زبان خود را بیرون آورده، یک قاشق را مقابل آن قرار داده و با زبان به قاشق فشار وارد کنید. چند ثانیه فشار را نگه داشته و سپس رها کنید. پس از چند ثانیه استراحت مجددا این عمل را تکرار کنید.
- این تمرین برای تقویت زبان به این شکل است که زبان را در دهان نگه داشته و به سمت گوشه دهان ببرید و بر سطحی که با آن برخورد داشته برای چند ثانیه فشار وارد کنید. این تمرین را در هر دو طرف دهان (چپ و راست) و هر سمت به میزان ۵ مرتبه انجام دهید.
- برای انجام این تمرین برای تقویت زبان ابتدا زبان خود را چسبیده به سقف دهان و پشت دندان های بالا قرار داده و سپس آن را به سمت عقب دهان هدایت کرده و چند ثانیه نگه دارید. به این عمل اصطلاحاً جارو کردن سقف دهان به وسیله زبان می گویند.
- تصور کنید در حال بلعیدن یک کپسول بزرگ هستید. عمل بلع را به شدت و با منقبض کردن همه عضلات دخیل در بلع انجام دهید. چندین بار این تمرین را تکرار کنید.
فراموش نکنید که برای اثربخشی, لازم است این تمرینات را هر روز انجام داده و به نکات توصیه شده توسط گفتار درمان توجه کامل داشته باشید.
