آیا اوتیسم خطرناک است؟ برای آنکه بدانیم این اختلال تا چه اندازه خطرناک است؛ باید در ابتدا با ماهیت آن آشنا شویم و علائم اختلال اتیسم را بدانیم تا متوجه شویم این اختلال به چه جنبه هایی از زندگی فرد آسیب میزند و در نهایت بر کیفیت زندگی او و اطرافیانش اثر می گذارد.
می‌توان گفت ASD یا اختلال طیف اتیسم یکی از چالش برانگیزترین اختلالات رشدی است. این اختلال وضعیتی در ارتباط با رشد و تکامل مغز است که بر حسب شدت مشکل طیف گسترده‌ای از علائم را بروز می دهد و با مشکلاتی در زمینه مهارتهای اجتماعی، گفتار، ارتباطات غیر کلامی، رفتارهای تکراری و پردازش حسی _ حرکتی غیر طبیعی مشخص می‌شود. به طور کلی علائم طیف اتیسم بر اساس نسخه پنجم DSM5 در دو دسته جای می گیرند :
- مشکل در ارتباط گیری، تعامل با سایرین و زبان غیر عادی
- رفتارهای تکرار شونده و پردازش حسی حرکتی غیر طبیعی
خصوصیات فرد دارای اوتیسم
در اختلال اوتیسم به دلیل طیف گسترده علائم این امکان وجود دارد که علائم آن در هر فرد به شکل متفاوتی بروز پیدا کند و هر فرد نقاط ضعف و قوت مجزایی را نشان دهد. برای نمونه ممکن است فردی در طیف اوتیسم بتوانند عملکرد زبانی خوبی داشته باشد در حالی که فرد دیگری به هیچ عنوان قادر به صحبت نباشد.
هم چنین ممکن است در بعضی از کودکان برخی از رفتارها و علائم اوتیسم را مشاهده کنیم؛ در حالی که تشخیص اتیسم نگرفتند. به عنوان مثال کودکانی که اوتیسم نیستند نیز ممکن است به دلایلی سرپنجه راه بروند و یا اسباب بازی هایشان را پشت سر هم ردیف کنند اما به مرور این رفتارها از بین می روند. بنابراین اوتیسم می‌تواند در رشد اجتماعی و رفتارهای اون در موقعیت های مختلف تاثیر به سزایی بگذارد.
برای دریافت نوبت غربالگری و کارنامه رشد رایگان فرم ذیل را تکمیل نمایید.
بعد از پر کردن فرم زیر منتظر تماس همکاران برای نوبت دهی باشید.
فرم دریافت نوبت غربالگری و کارنامه رشد رایگان (site)
تاثیر اختلال اوتیسم در رشد اجتماعی
مهارت های گفتاری
بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از افراد دارای اوتیسم مهارت های گفتاری طبیعی کافی برای نیازهای ارتباطی روزمره را کسب نمی کنند. درصد کمی نیز تا پایان عمر بی کلام باقی خواهند ماند و تفاوت بین کودکان دارای اوتیسم و سایر کودکان در نحوه برقراری ارتباط آنها از همان سال اول زندگی قابل مشاهده است.
آنها در آغاز قان و قون ها و رفتارهای اشاره کردن و پس از آن در بیان کلمات تاخیر و یا ناتوانی هایی از خود بروز می دهند. عدم واکنش کودکان اوتیسم به صدا کردن اسم شان، ناتوانی از لبخند زدن و یا واکنش گرایی اجتماعی از دیگر تاثیرات این اختلال بر رشد اجتماعی کودک است.
کودکان ASD کمتر درخواست هایشان را مطرح می‌کنند و یا تجارب خود را با سایرین شریک می شوند اما کلمات دیگران را تکرار می کند و این ویژگی با عنوان (اکولیلیا) بیان می‌شود. همچنین این کودکان در بازیهای انتزاعی و تخیلی و استفاده از نمادها در زبان دچار مشکل هستند و ضمایر را به صورت معکوس بیان می‌کنند. برای فرد دارای اتیسم ارتباط با دیگران و محیط بیرون دشوار است زیرا او محیط اطراف خود را به شکل متفاوتی از افراد سالم درک می کند و فهم دنیای بیرون برای آنان دشوار است. بنابراین؛ در مهارتهای کلامی و یا غیر کلامی، بازی ها، فعالیت های اجتماعی و گروهی مشکل دارند.
کم حسی و بیش حسی
همان‌طور که گفتیم دسته ای از علائم اتیسم پردازشهای حسی _حرکتی غیر طبیعی است؛ بنابراین ممکن است فرد ASD دارای پرحسی یا کم حسی باشد و از ارتباط های فیزیکی مانند نوازش و بغل پرهیز کند. این دسته از افراد احتمالاً به دلیل پر حسی یک تن صدای معمول را با شدت بسیار بیشتری دریافت می‌کنند و در کم حسی نیز عکس این قضیه اتفاق می افتد.
ارتباط
کودک ASD در پردازش کلامی ضعیف تر از هم سن و سالانش عمل می‌کند؛ بنابراین جملات پیچیده و طولانی را درک نمی‌کند. برای ارتباط با آنها بایستی از کلمات ساده استفاده کرد و در عین حال این کلمات را شمرده شمرده بیان کرد. از آنجا که کودک اوتیسم در دنیای درونی خودش زندگی می کند، نباید برای ارتباط با او را از دنیای درونیش بیرون بکشید بلکه بهتر است خودتان را با او وفق داده و در فعالیتهایش همراهی اش کنید.
احساسات
کودکان دارای اتیسم در درک احساسات شما مشکل دارند پس بهتر است بیان احساساتتان را در چهره تان به خوبی به نمایش بگذارید. این کودکان به رفتارهای تکراری علاقه مند هستند پس برای ارتباط گیری با آنها نیازمند بازی ها و فعالیتهای متنوع نیستند ! حتی می توانید یک بازی، داستان و یا یک فعالیت مورد علاقه آنها را هر روز تکرار کنید.
برای ارتباط با این کودکان جلب توجه آنها یک مورد اساسی است چرا که نقص توجه در آنها یک اختلال شایع است برای مثال آنها احتمالاً به دستی که طرحی را میکشد بیشتر توجه نشان می دهند تا طرحی که کشیده می شود .
بر خلاف اعتقادات رایج در جمع کودک درخودمانده تنهایی را ترجیح نمی‌دهد بلکه در ایجاد دوستی و حفظ آن دچار مشکل است. برای آنها کیفیت دوستی ها پیش بینی کننده آن است که چه میزان احساس تنهایی کنند و نه تعداد دوستانشان.
تاثیر اوتیسم بر ویژگی های رفتاری
دسته‌ای دیگر از علائم اختلال طیف اتیسم رفتارهای تکرار شونده و محدود است که این رفتارها را به نحوه ی زیر طبقه بندی می کنند :
رفتارهای کلیشه‌ای(stereotypy)
رفتارهای تکراری مانند بال بال زدن، صداسازی، چرخاندن سر و تکان دادن بدن
رفتارهای اجباری(compulsive)
این دسته از رفتارها از قوانین مشخصی پیروی می‌کنند مانند مرتب کردن اشیا در یک مسیر معین
یکسان سازی (sameness)
مقاومت در برابر تغییر مانند جابجا کردن یکسری از اشیا، تغییر مسیر و یا تغییر وضعیت موجود
رفتارهای آیینی (ritualistic)
این رفتار ها بسیار شبیه رفتار یکسان سازی است و از برخی جهات نیز در ترکیب با هم قرار می گیرند. در این دسته از رفتارها فرد فعالیتهای روزمره را به یک صورت انجام می دهد مثلاً لباس پوشیدن، غذا خوردن و..
رفتار های محدود (restrict)
به این معنی که فرد علایق و فعالیتهای محبوب محدودی را همواره انتخاب می کند. مانند یک برنامه تلویزیونی، اسباب بازی و یا یک داستان خاص
خودآزاری (self injury)
رفتارهایی که باعث آسیب به کودک می‌شوند و یا آزار دهنده اند. به عنوان مثال ضربه به سر، چشم، کندن پوست و..
لازم به ذکر است که هیچ یک از این رفتار های گفته شده به تنهایی نمی تواند نشانه و دلیل اوتیسم باشد ولی هر کدام از آن ها ممکن است با شدت متفاوتی در کودکان اوتیسم دیده شود.
آیا اوتیسم خطرناک است؟
زندگی با فرد دارای ASD کیفیت زندگی کل خانواده اعم از پدر و مادر، خواهر و برادر و حتی اعضای فامیل را در بعضی از مواقع تحت تاثیر قرار می‌دهد. درگیری با این اختلال عوارض جانبی روانی، احساسی، اقتصادی، استرس و اضطراب را فراهم می آورد. به علاوه به دلیل آگاهی کمی که از این اختلال وجود دارد؛ بسیاری از اطرافیان افراد دارای اوتیسم نمی‌توانند آنها را به درستی درک کنند و این خود باعث افزایش خشونت، پرخاشگری، کج خلقی و ویران کردن وسایل توسط کودک می‌شود.
طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، 60درصد کودکان اوتیستیک یک دوره زمانی کج خلقی شدید داشته‌اند و مابقی آنها تاریخچه ای از خشونت همراه با کج خلقی نشان داده‌اند.
در پایان همه موارد گفته شده درباره این اختلال و تاثیراتی که بر زندگی فرد و اطرافیانش می گذارد اهمیت تشخیص و مداخله به هنگام را در این اختلال نشان می‌دهد و مشخص می‌کند اگر در زمان مناسب مداخلات رفتاری زودهنگام را شروع نشود این اختلال تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد و کیفیت زندگی خود و اطرافیانش را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
