اختلال بیش فعالی و نقص توجه، یک اختلال رفتاری شایع می‌باشد که حدود ۸ الی ۱۰ درصد کودکان به آن مبتلا هستند. احتمال وجود این اختلال در پسران سه برابر دختران است اما علت این تفاوت همچنان ناشناخته می‌باشد.آموزش ریاضی به کودکان بیش فعال کمی دشوار است اما با افزایش تمرکز بهبود می باید.
کودکان مبتلا به بیش فعالی بدون فکر عمل می‌کنند، بیش از اندازه تکانشگر اند و در تمرکز کردن با مشکلات زیادی رو به رو هستند. آن ها غالبا متوجه هستند که اطرافیان چه انتظاری از آن‌ها دارند اما برآورده کردن این انتظارات برای آن ها دشوار است چرا که نمی‌توانند آرام بنشینند، دقت کنند و به جزئیات توجه داشته باشند.
برخی از علائم بیش فعالی
- بیش از حد معمول فعالیت و تحرک دارند
- دائما و به راحتی حواسشان پرت شده و نمی‌توانند حتی برای مدت کوتاهی مشغول یک عمل ثابت و واحد باشند
- تکانشی هستند و بدون فکر و ناگهانی دست به کار هایی می‌زنند
- تمرکز کردن برایشان بسیار سخت و دشوار است
- حرف شنوی کمی دارند
- در سازمان دادن کار ها با مشکل رو به رو هستند.
علل ایجاد بیش فعالی
علل و عوامل ایجاد بیش فعالی اغلب ناشناخته‌اند اما تحقیقات نشان می‌دهند که ژنتیک نقش ۵۰ الی ۶۵ درصدی در ابتلا به این اختلال دارد.سابقه وجود بیش فعالی در اعضای خانواده و همچنین سابقه سایر اختلالات روانی همانند افسردگی، اضطراب، وسواس و…. در والدین، ریسک ابتلا به بیش فعالی را در کودکان افزایش می‌دهد .
تمرکز در کودکان بیش فعال
یکی از مشکلات و معضلات بزرگی که در راه آموزش ریاضی و سایر دروس به کودکان بیش فعال وجود دارد، عدم توانایی تمرکز در این کودکان است. در تمامی کودکان طبیعی است که گاهی در تمرکز کردن دچار مشکل شوند اما کودکان مبتلا به بیش فعالی یا بیش فعالی به صورت ادامه دار با این مشکل رو به رو هستند. این علائم می‌تواند شدید باشد و در مدرسه، خانه و ارتباط با دوستان و همسالان برای کودکان بیش فعال مشکلاتی را ایجاد می‌کند .
راهکارهایی برای افزایش تمرکز کودکان بیش فعال در کلاس درس
یکی از چالش های معلمان، رو به رو شدن با شاگرد های بیش فعالی که در کلاس حضور دارند می‌باشد. اگر به عنوان یک معلم نتوانید این کودکان را کنترل کنید، علاوه بر اینکه خودشان چیزی یاد نمی‌گیرند بلکه مانع گوش دادن سایر دانش آموزان نیز می‌شوند. به همین دلیل باید به دنبال راه های افزایش تمرکز کودکان بیش فعال در کلاس باشیم :
- جای خاصی برای نشستن آن‌ها تعیین کنید
برای پیدا کردن جای مناسب برای کودکان بیش فعال، ابتدا باید همکلاسی هایی که رفتار آرام و نرمال دارند را شناسایی کنید. سپس کودک بیش فعال را در کنار آن‌ها نشانده و از او بخواهید رفتار های غیرطبیعی از خود نشان ندهد. کودکان آرام و خوش رفتار می‌توانند به آن‌ها کمک کنند که تا حدی رفتار های غیرعادی خود را کنترل کنند.
نکته دوم این است که جای این کودکان باید به دور از هرگونه عامل حواس پرتی نظیر پنجره، در اتاق و یا هرچیزی که احتمال می‌دهید ممکن است حواس کودک مبتلا به بیش فعالی را پرت کند، باشد.
* در طی این اعمال حواستان باشد که به هیچ وجه به کودک حس جدا شدن از جمع و غیرعادی بودن القا نشود.
- یادگیری را هیجان‌انگیز تر کنید
همیشه خلاقیت به خرج دادن معلمان باعث می‌شود مطالب به درستی در ذهن دانش آموزان ثبت شود.
بازی کردن، شعر خواندن و تحرک داشتن در طول روز از بهترین راه های افزایش تمرکز کودکان بیش فعال می‌باشد زیرا هم باعث تخلیه انرژی اضافی آن‌ها می‌شود و هم یادگیری را برای کودک جذاب تر می‌کند و همچنین میل و اشتیاق به یادگیری نیز در او تقویت می‌شود.
- .استفاده از روش‌های مختلف آموزشی
متاسفانه اغلب موسسات بر روی یک روش خاص تاکید دارند. اما بهتر است از متد ها و روش های مختلف و به روز در کلاس ها استفاده کرد. با این روش حتی کودکان بیش فعال نیز تمرکز بهتری بر روی درس خواهند داشت و یادگیری در آن‌ها تقویت می‌شود .
راهکارهایی برای آموزش ریاضی به کودکان بیش فعال
استفاده از ابزارهای کمک درسی خلاقانه
از آنجایی که توانایی کودکان بیش فعال برای درک مفاهیم انتزاعی و ذهنی محدود است، استفاده از اشیا می تواند بسیار کمک کننده باشد. لازم است که در این زمینه خلاقیت به خرج داده و از ابزارها و وسایل جذابی برای آموزش ریاضی به کودکان بیش فعال استفاده کنید. استفاده از لگو ها و مداد رنگی های متنوع برای آموزش مفاهیمی همچون جمع و تفریق مناسب هستند.
آموزش در قالب بازی
توانایی یادگیری در کودکان حین بازی بیشتر از هر زمان دیگر است و مفاهیمی که در بازی می آموزند بیش از سایر مطالب در ذهن آن‌ها باقی می‌ماند. تلاش کنید بازی های کودکان بیش فعال به نحوی باشد که کودک وادار به انجام مسائل ریاضی در حین آن شود. مثلاً در بازی هایی که نیاز به انداختن تاس دارند کودک پس از هر بار انداختن تاس باید مسئله ای طراحی کند که جواب آن برابر با عدد تاس باشد.
استفاده از الگوها و تصاویر
به نمایش درآوردن مفاهیم ریاضی در قالب نقاشی هم به ادراک تصویری و مفهومی و هم به آموزش ریاضی به کودکان بیش فعال کمک بزرگی خواهد کرد. می توانید از خود کودک نیز بخواهید که با استفاده از الگو ها و طرح ها و مفاهیمی همچون جمع و تفریق را توضیح دهد.
استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و اپلیکیشن ها
کودکان علاقه بسیاری به بازی کردن با گوشی ها و انواع تبلت ها دارند. استفاده کردن از این ابزار هوشمند به مقدار زیاد توصیه نمی شود اما استفاده از برنامه ها و بازی های کودکانه ای که برای آموزش مفاهیم و مسائل ریاضی طراحی شده اند یکی از روش های درست استفاده از ابزارها هستند.
این برنامه ها و طراحی های جذاب در افزایش تمرکز و جلب توجه کودکان پیش فعال به خوبی عمل می‌کنند و محتوای مفیدی را نیز برای رشد و پرورش دانش ریاضی در اختیار آن‌ها قرار می دهند.
