چه کسانی گفتاردرمانگر احتیاج دارند ؟ هر شخصی که دچار مشکل باشد باید به گفتاردرمانی جهت ارزیابی و دریافت مشاوره های مورد نیاز مراجعه کند.با شنیدن نام رشته گفتاردرمانی معمولا به یاد لکنت یا مشکلات تلفظی خواهید افتاد، که بخش کوچکی از حیطه ی وسیع این رشته می باشد برخی نیز این رشته را با روانشناسی اشتباه می گیرند! در ادامه به طور کامل با رشته گفتاردرامنی آشنا خواهید شد.
رشته ی گفتاردرمانی چیست؟
گفتار درمانی یاآسیب شناسی گفتار و زبان و بلع یکی از شاخه های رشته توانبخشی می باشد که به ارزیابی، غربالگری، درمان و توانبخشی اختلالات مربوط به گفتار و زبان و بلع می پردازد. از آن جایی که هم گفتار و هم زبان برای ارتباط انسان ها ضروری است می توان گفت گفتاردرمانگر به تسهیل ارتباط افراد می پردازد.
گفتاردرمانگر چه وظایفی دارد؟ و چه کسانی گفتاردرمانگر احتیاج دارند
همانطور که پیش تر گفته شد، گفتاردرمانگر با ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان، ارتباط را برای آن ها بهبود می بخشد. فعالیت گفتاردرمانگر منحصر به سخن گفتن نیست چرا که بسیاری از افراد پیش می آید که به دلیل آسیب های مغزی یا آسیب اندام های صورت (مثل قطع عضو یا فلجی عضله زبان) قادر به صحبت کردن نیستند ولی نباید این افراد را از ارتباط برقرار کردن محروم کرد و باید به کمک روش های جبرانی مسیر برقراری ارتباط را برای این افراد هموار کرد.
گفتاردرمانگر با دیگر همکارانش همچون کاردرمانگر، فیزیوتراپیست، روانشناس، رفتاردرمانگر و پزشک متخصص یا معلمان و مربیان نیز در جهت بهبود ارائه خدمات قادر به همکاری می باشد.
حیطه های فعالیت گفتاردرمانگر چیست؟
- افراد مبتلا به اختلالات تولیدی و تلفظی
- افراد مبتلا به اختلالات صوت
- افراد مبتلا به اختلالات یادگیری
- افراد مبتلا به کم شنوایی
- افراد دچار آفازی یا زبان پریشی
- افراد دارای شکاف لب و کام
- مشکلات بلع در نوزاد، کودک، بزرگسال
- کودکان مبتلا به بیش فعالی و کم توجهی
- افراد مبتلا به کم توان ذهنی
- افراد مبتلا به انواع سندرم ها همچون سندرم داون
- افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم
- افراد مبتلا به لکنت
- کودکان دارای تاخیر رشدی که دیر صحبت می کنند
- افراد مبتلا به فلج مغزی
- افراد مبتلا به MS و ALS و پارکینسون
چه کسانی به گفتاردرمانگر احتیاج دارند؟
هر شخصی در هر برهه از زندگی و در هر سنی زمانی که در برقراری ارتباط از طریق گفتار و زبان دچار مشکل باشد و یا با مشکلاتی در بلع یا صدای خود دست و پنجه نرم کند باید به گفتاردرمانی جهت ارزیابی و دریافت مشاوره های مورد نیاز مراجعه کند.
از جمله این افراد شامل ، فرد دارای لکنت، مشکلات تلفظی، مبتلایان به اوتیسم یا کم شنوایی، کم توان ذهنی و سندرم داون، افراد دارای شکاف کام و لب، افراد دارای مشکلات صدا مانند صدای خشن یا حس آسیب در گلو، افرادی که پس از ضربه یا سکته دچار مشکلات بلع یا گفتار می شوند، نوزادان نارس که مشکلاتی در مکیدن اولیه و یا بلع دارند و … .
والدین یا مراجعین باید توجه کنند که هر فردی با توجه به شرایط خاص خود و نیازهای موجود، مشاورات لازم را دریافت می کند و در صورت لزوم به صلاح دید گفتاردرمانگر جلسات بعدی مشخص می شوند.
چه زمانی به گفتاردرمانی مراجعه کنیم؟
زمان ارجاع یا مراجعه ی افراد به کلینیک گفتاردرمانی با توجه به شرایط ، نوع اختلال و سن مراجع متفاوت است. اما از دست ندادن زمان طلایی را باید مدنظر قرار دهیم. منظور از زمان طلایی، بهترین تایم برای دریافت آموزش ها و بهره گیری از آن هاست چه در کودکان چه در بزرگسالان این زمان اقدام سریع اهمیت ویژه دارد.
میزان تاثیر و طول جلسات گفتاردرمانی چگونه است؟
قطعا میزان تاثیرپذیری، فاصله و طول جلسات بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد همچون:
1.سن مراجع: هرچه سن مراجع کمتر باشد یا زمان سپری شده از آسیب کمتر باشد تاثیر گفتادرمانی بیشتر است.
2.نوع اختلال: برخی از اختلالات پس از تعداد کمی جلسات درمانی حل می شوند اما برخی اختلالات با توجه به ژنتیک اختلال یا سایر عوامل ممکن است چندین سال به طول انجامد.
3.شدت اختلال: طبیعتا هر چه شدت مشکل بیشتر باشد، طول جلسات بیشتر خواهد بود.
4.همکاری مراجع و والدین: انگیزه خانواده و درمانجو و همکاری و انجام توصیه ها و تمرینات در منزل به تاثیرپذیری بیشتر و پیشرفت مراجع کمک خواهد کرد.
جلسات گفتاردرمانی چطور برگزار می شود؟
جلسات گفتاردرمانی توسط گفتاردرمانگر انجام می شود. که ممکن است در کلینیک های خصوصی، دولتی یا بیمارستان ها خدمات ارائه دهند. جلسات معمولا انفرادی و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه می باشد. در جلسات اولیه به ارزیابی دقیق مراجع و اولویت های ارتباطی او می پردازد و مشاورات لازم را به مراجع یا خانواده ارائه می دهد و جلسات درمان به صلاح دید درمانگر به فواصل مختلف ادامه می یابند.
بررسی رشته تحصیلی گفتاردرمانی در ایران
رشته گفتاردرمانی از زیرگروه های رشته علوم پزشکی و زیر نظر وزارت بهداشت می باشد. این رشته فقط در دانشگاه های دولتی تدریس می شود ولی پذیرش به شکل بین الملل نیز در این دانشگاه ها صورت می گیرد. رشته گفتاردرمانی شامل مقاطع کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری به صورت ناپیوسته می باشد. دانش آموزان ار رشته تجربی می توانند وارد این رشته شوند.
ویژگی های مورد نیاز یک گفتاردرمانگر موفق چیست؟
افرادی که به خدمات گفتار درمانی نیاز دارند، در طیف سنی گسترده ای قرار دارند. از نوزاد تازه متولد شده تا یک فرد ۹۰ ساله. پس فردی می تواند گفتاردرمانگر خوب و موفقی باشد که توانایی برقراری ارتباط با افراد در سنین مختلف را داشته باشد.
از دیگر ویژگی های مهم و کلیدی انعطاف پذیری و خلاقیت است زیرا افراد با سطح توانایی، درک و فرهنگ های مختلفی مراجعه خواهند کرد. هیچ دو مراجعی شبیه هم نیستند پس گفتاردرمانگر باید با خلاقیت و انعطاف در تغییر برنامه های خاص هر فرد توانمند باشد.
یکی دیگر از ویژگی های اصلی صبر و حوصله می باشد. گفتاردرمانگر باید با ارامش پیش برود و این ارامش را به خانواده و مراجع نیز منتقل کند.
در نهایت حس همدلی و انسان دوستی شخصیت کلیدی یک گفتاردرمانگر را شکل خواهد داد.