لیسپ یک مشکل گفتاری است که در اصطلاح عامیانه با عناوینی مثل “نوک زبانی حرف زدن” و “سین زدن” شناخته می شود. این مشکل گفتاری هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شود و اغلب صدا های “س” و “ز” را درگیر می کند اما در مواردی حروف “ج”، “چ” ، “ش” و “ژ” نیز دستخوش تغییرات تلفظی خواهند شد.
دلایل نوک زبانی حرف زدن:
دلایل این اختلال همیشه واضح و مشخص نیست اما می تواند به دلایل زیر باشد:
- عدم یادگیری تولید و تلفظ درست صدا های “س” و “ز” در کودکی
- اختلالات و بد شکلی های فک و دندان
- دلایل ارثی و ژنتیکی
- حرکات محدود زبان
- تانگ تراست (tongue thrust) که به عنوان یک رفلکس در نوزادان وجود دارد و به مرور زمان و با افزایش سن از بین خواهد رفت اما گاهاً تا سنین بزرگسالی ماندگار می شود.
به این شکل که زبان رو به جلو و بیرون از دهان حرکت می کند. این مشکل غذا خوردن و بلع را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
درمان نوک زبانی حرف زدن:
برای کاهش نوک زبانی حرف زدن می توان از تمرینات زیر استفاده کرد:
۱. تمرین تلفظ:
این تمرین شامل تمرین کردن تلفظ صحیح کلمات و عبارات است. برای این منظور می‌توان از فیلم‌های آموزشی، کتاب‌های تلفظ و نرم‌افزارهای آموزش تلفظ استفاده کرد.
۲. تمرین تنفس:
این تمرین شامل تمرین کردن تنفس عمیق و آرام است. برای این منظور می توان از تمرینات تنفسی مانند تنفس عمیق و تنفس موجودی استفاده کرد.
۳. تمرین گفتاری:
این تمرین شامل تمرین کردن فرد برای بیان نظرات و احساساتش به صورت کامل و صحیح است. برای این منظور می توان از تمرینات گفتاری مانند تمرین بیان داستان ها و تمرین بیان نظرات در گروه های کوچک استفاده کرد.
۴. تمرین شنیداری:
این تمرین شامل تمرین کردن فرد برای شنیدن و درک صحیح گفتار دیگران است. برای این منظور می توان از تمرینات شنیداری مانند شنیدن پادکست ها و فایل های صوتی استفاده کرد.
۵. تمرینات جایگزین:
این تمرین شامل آموزش فرد به شناسایی موقعیت هایی است که ممکن است او از نوک زبانی حرف بزند و آموزش روش های جایگزین و مناسب برای بیان نظرات و احساساتش است. به عنوان مثال اگر فرد به دلیل نارضایتی از کارکنان از نوک زبانی استفاده می‌کند می‌تواند به او آموزش داد که از روش‌های دیگری مانند بیان مشکلاتش به صورت مستقیم و با روش‌های حل مسئله استفاده کند.
۶.تکنیک آینه:
این تکنیک یک روش ساده و موثر در درمان لیسپ می باشد.دیدن خود در آینه می تواند به فرد کمک کند تا زبان و دندان های خود را در جایگاه مناسب قرار دهد.
در این تمرین فرد رو به روی آینه ایستاده و صدای “س” به صورت ممتد _به شکلی که می خواهد صدای مار را تقلید کند_ می کشد.
درمان نوک زبانی حرف زدن:
اقدام هرچه زودتر و در کودکی مفید تر و مطمئن تر خواهد بود اما خوشبختانه حتی بزرگسالان نیز، با گفتاردرمانی می توانند این اختلال را درمان کنند.
به یاد داشته باشید صبوری و تمرین زیاد، در این راه بسیار کمک کننده خواهد بود.
مدت درمان نوک زبانی حرف زدن:
اختلال نوک زبانی حرف زدن معمولا و به طور متوسط طی ۳ ماه جلسات مداوم و منظم گفتاردرمانی و تمرین در منزل، به طور کامل برطرف می شود.
*احتمال درمان نشدن نوک زبانی حرف زدن:
درمان نوک زبانی حرف زدن ممکن است برای برخی افراد موثر نباشد. به عنوان مثال درمان نوک زبانی حرف زدن برای افرادی که در اثر اختلالات عصبی یا نورولوژیکی مانند بیماری پارکینسو، اسکلروز چندگانه و آتروفی عضلات نوک زبانی دارند ممکن است موثر نباشد و در این موارد نیاز به رویکرد های درمانی دیگر است.
به علاوه برای برخی افراد نوک زبانی در واقع ناشی از مشکلات دیگری است مانند مشکلات دندانی یا فکی، مشکلات تنفسی، مشکلات خلقی و غیره. در این موارد لازم است که این مشکلات ابتدا توسط متخصصین مرتبط مانند دندانپزشک، جراح فک و صورت یا پزشک متخصص تنفسی درمان شوند و سپس درمان نوک زبانی حرف زدن انجام شود.
بنابراین نوع درمانی که برای کاهش نوک زبانی حرف زدن انتخاب می‌شود باید بر اساس علت دقیق آن تعیین شود و درمان باید با توجه به نیازهای ویژه هر فرد صورت گیرد.
درمان نوک زبانی حرف زدن با دارو:
درمان نوک زبانی حرف زدن به صورت دارویی به طور کلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، زیرا نوک زبانی حرف زدن مشکلی فیزیولوژیکی محسوب نمی‌شود که با مصرف داروها قابل درمان باشد. با این حال، در برخی موارد، استفاده از داروها به عنوان تکمیلی به درمان‌های دیگر، مانند گفتاردرمانی، می‌تواند مفید باشد. برای مثال، در برخی موارد، مصرف داروهای ضداضطراب می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس فرد کمک کند و در نتیجه، کمک به کاهش نوک زبانی حرف زدن نماید.
به هر حال، همیشه باید به نکاتی مانند عوارض جانبی داروها، تداخل با داروهای دیگر، و نیاز به نظارت پزشکی دقیق توجه کرد. در هر صورت، برای درمان نوک زبانی حرف زدن، بهترین راهکار همکاری با یک گفتاردرمان‌پزشک یا تخصصی که در این زمینه تجربه دارد و درمان‌های موثری را برای کاهش نوک زبانی حرف زدن پیشنهاد می‌دهد، می‌باشد.
