فرق کم توجهی با بیش فعالی؛ زیرمجموعه ADHA

با بررسی فرق کم توجهی با بیش فعالی؛ زیرمجموعه ADHA می‎توان به تفاوت‎های بین آن‎ها پی برد. این تفاوت‎ها بسیار پررنگ و قابل مشاهده هستند. البته امکان تشخیص هر دو علائم در فرد امکان‎پذیر نیست. مهمترین مرجع تشخیص تفاوت‎ها، انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) و راهنمای تشخیصی و آماری اختلال روانی DSM-5 می‎باشند. اختلال کم توجهی با عبارت «ADD» و اختلال بیش فعالی با «ADHD» نشان داده می‎شوند.

قبل از سال 1987، اختلال ADD به هر دو نوع بی توجهی و بیش فعالی اطلاق می‎شد. ازاین سال به بعد اصطلاح ADHD جایگزین ADD شد که علائم کم توجهی و بیش فعالی-تکانشگری را شامل می‎شود. از سال 1994، سه گروه زیر برای اختلال نقص توجه–بیش فعالی، توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) ارائه شد. از سال 2013 به بعد این زیرگروه‎ ها به معیارها یا علائم اختلال ADHD تغییر پیدا کردند. یعنی به جای اینکه تشخیص نوع خاص ADHD داده شود مبتلا به آن عارضه تشخیص داده می‎شود. امکان دارد که با افزایش سن علائم متفاوت دیگری در فرد بروز پیدا کند. ADHD شامل سه علائم زیر است:

• کم توجهی
• بیش فعالی-تکانشگری
• ترکیبی

به عنوان مثال می‎توان تشخیص داد که فرد مبتلا به علائم کم توجهی ADHD بدون بیش فعالی-تکانشگری است. فردی که مبتلا به علائم بیش فعالی-تکانشگری ADHD است بدون علائم کم توجهی تشخیص داده می‎شود.

فرق کم توجهی با بیش فعالی، علائم کم توجهی در DSM-5

فرق کم توجهی با بیش فعالی را با مراجعه به راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‎های روانی (DSM-5) می‎ توانید مطالعه کنید. در این منبع برای اختلال ADHD، علائم به سه گروه تقسیم می‎شوند. علائم بی توجهی شامل:

1. فرد به جزئیات تکالیف و فعالیت‎ها توجه نکرده و با بی‎دقتی مرتکب اشتباه می‎شود.
2. فرد قادر نیست توجه خود را در فعالیت تحصیلی، شغلی یا تفریحی متمرکز کرده و آن را حفظ کند.
3. اگر شخصی به صورت مستقیم با فرد که اختلال کم توجهی ADHD دارد صحبت کند، مشاهده خواهید کرد که گوش نمی‎دهد. حواسش به محرک‎های کم اهمیت جلب می‎شود. حتی بدون هیچ محرکی حواس او پرت است.
4. فرد مبتلا به کم توجهی، نمی‎تواند مطابق با دستورالعمل‎ها در تکالیف یا شغل پیش برود و در نهایت نمی ‎تواند آن را به پایان برساند.
5. فرد نمی‎تواند به فعالیت‎های روزانه و کارهای خود نظم بخشد و حتی در نظم دادن به لوازم شخصی نیز ناتوان و شلخته است.
6. اجتناب از فعالیت‎هایی که نیاز به فعالیت ذهنی دارد.
7. لوازم ضروری برای فعالیت‎ها یا تکالیف را گم می‎کند.
8. به راحتی حواس فرد توسط محرک‎های بی اهمیت و مزاحم پرت می‎شود.
9. حتی کارهای روتین روزمره خود را فراموش می‎کند.

علائم بیش فعالی-تکانشگری در DSM-5

بررسی فرق کم توجهی با بیش فعالی را با شرح علائم بیش فعالی ادامه می‎دهیم. این علائم در محیط‎های مختلف خانواده، تحصیلی، اجتماعی و شغلی مشاهده می‎شود:

1. زمانی که روی صندلی نشسته است مدام وول می‎خورد و دست و پایش را تکان می‎دهد.
2. هر زمان که باید روی صندلی، سر جایش بنشیند آن را ترک می‎کند.
3. در موقعیت‎های نامناسب از در و دیوار بالا رفته و آرام و قرار ندارد. در بزرگسالان به صورت بی‎قراری خود را نشان می‎دهد.
4. نمی‎تواند ساکت باشد و یک فعالیت را انجام می‎دهد.
5. در طول روز مدام او را در حال جنب و جوش می‎بینید، گویی یک محرک او را هل می‎دهد.
6. بیش از حد انتظار صحبت می‎کند.
7. بدون توجه به نوع سوال و تمام شدن آن، بدون تفکر جواب می‎دهد.
8. قادر به رعایت نوبت در موقعیت‎های مختلف نیست.
9. حتی در فعالیت‎های عملی و فکری دیگران مزاحمت ایجاد می‎کند.

سایر تفاوت های کم توجهی با بیش فعالی

چند مورد دیگر درباره فرق کم توجهی با بیش فعالی در آمارها با توجه به جنسیت وجود دارد. میزان شیوع اختلال کم توجهی در دختران بیشتر است، اما میزان ابتلا به بیش فعالی-تکانشگری در پسران بیشتر دیده می‎شود. با افزایش سن امکان کمتر شدن علائم بیش فعالی وجود دارد اما امکان دارد علائم کم توجهی پایدار بمانند.

باید6 مورد یا بیشتر از علائمی که در بیان فرق کم توجهی با بیش فعالی ذکر شد به مدت 6 ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد. باید این علائم و معیارهای کم توجهی و بیش فعالی در دو یا چند موقعیت مختلف مشاهده شوند، مانند خانه، مدرسه، گروه دوستانه و… . باید تشخیص افتراقی از سایر اختلال‎های روانی مانند اسکیزوفرنی، اختلال اضطراب اختلال سایکوتیک داده شود.