تحقیقات نشان داده‌اند که توجه و تمرکز در کودکان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم بسیار پایین است. برای افزایش توجه و تمرکز در کودکان دارای اتیسم چه باید کرد؟ این کودکان اغلب قادر نیستند در هر زمان به بیش از یک محرک توجه کنند و در عین حال، ممکن است به محرک‌های غیرعادی و اغلب نامربوط توجه کنند. مثالی برای درک بهتر این رفتار: درمانگر تصویری به کودک می‌دهد تا آن را نگاه کند و در ادامه نام آن تصویر توسط درمانگر گفته میشود و از کودک می‌خواهد که آن را تکرار کند اما کودک به جای توجه به تصویر و تکرار نام آن، کاغد را گرفته، آن را لمس کرده و با آن شروع به بازی می‌کند. برای افزایش تمرکز در کودکان اتیسم تمرینانی پیشنهاد میشود که به آن‌ها می‌پردازیم.
تمرین ردیابی چشمی
کودک را روی صندلی بنشانید و از او بخواهید بر روی جسمی که در دست دارید تمرکز کند. در این تمرین هرچه سن کودک کمتر باشد، اندازه جسم باید بزرگتر باشد.کودک باید فقط با چشم خود جسم را دنبال کند، توجه داشته باشید که سر خود را حرکت نمی‌دهد و پس از پیشرفت نسبی، سرعت حرکت جسم را افزایش دهید.
تمرین نخ کردن مهره
این تمرین نیز در افزایش تمرکز در کودکان دارای اتیسم تاثیر بسزایی در هماهنگی چشم و دست دارد. ابتدا از مهره‌های درشت استفاده کرده و به مرور مهره های کوچکتری را انتخاب کنید.
تمرین راه رفتن در مسیر مشخص
به وسیله نوارچسب رنگی، مسیری مستقیم را روی زمین برای کودک فراهم کنید و از او بخواهید فقط روی آن مسیر قدم بردارد. پس از موفقیت در این مرحله از تمرین، مسیر را از مستقیم به زیگ زاگ تغییر دهید. بعد از هربار موفقیت کودک او را تشویق کنید.
تمرینات فلور تایم برای افزایش توجه و تمرکز در کودکان دارای اتیسم
دکتر استنلی گرینز پین فعالیت‌های فلورتایم را برای افزایش تمرکز در کودکان اتیسم ابداع نمود. درمان فلور تایم یک رویکرد کودک محور است که در آن والدین، معلم‌ها و یا درمانگران در بازی‌هایی که کودک به آن‌ها علاقه دارد مشارکت می‌کنند و درگیر می‌شوند و همچنین تلاش می‌کنند از این طریق ارتباط خود با کودک را نیز گسترش دهند. این فرض وجود دارد که این کار به کودکان دارای اتیسم کمک می‌کند که تمرکز کردن را یاد گرفته و برای افزایش توجه و بهبود مهارت‌های اجتماعی، با اطرافیان خود وارد تعامل شوند.
فعالیت‌های فلور تایم بر علایق کودک متمرکز است، بنابراین باید طبق تمایلات کودک تغییر کنند و طراحی شوند تا بیشترین اثر را در جهت افزایش تمرکز در کودکان اتیسم داشته باشد. برخی از فعالیت‌های فلور تایم از این قرار است :
عبور از تونل
به کودک نشان بدهید چگونه می‌تواند ماشین اسباب بازی را روی زمین حرکت دهد. با سایر اسباب بازی‌های کودک یک تونل ساخته و کودک را تشویق کنید که ماشین را به سمت تونل حرکت داده و آن را از زیر تونل عبور دهد. برای ساختن تونل می‌توانید از دست هایتان هم استفاده کنید اما ترجیحا از اسباب بازی استفاده شود.
به خاطر داشته باشید که بعد از هربار موفقیت کودک او را تشویق کرده و به او بازخورد مثبت بدهید.
کتاب خواندن برای افزایش تمرکز کودکان اتیسم
کتابی که کودک به آن علاقه دارد را برای این فعالیت انتخاب کنید. سعی کنید اتفاقاتی که در کتاب روی می‌دهد مانند صداها یا لمس‌ها برای افزایش تجربیات کودک به نحو عینی اجرا کنید. برای مثال تلاش کنید صدای گوسفند و سایر حیوانات داستان را تا حد ممکن ادا کنید. به تصاویر کتاب اشاره کنید و حتی از کودک بخواهید صفحات کتاب را لمس کند.
پس از گذشتن مقداری از داستان، از کودک بخواهید در عینی نمودن اتفاقات موجود در داستان با شما مشارکت کند (صدای حیوانات را ادا کند). حتی می‌توانید همزمان با خواندن داستان به کمک اسباب بازی‌ها فضای داستان را بازسازی کنید.
توپ بازی
به کودک این اختیار را بدهید که از بین توپ‌های با اندازه‌ها و رنگ‌های متفاوت، یکی را انتخاب کند. به او یاد داده و کمک کنید که توپ را روی زمین قل دهد و یا آن را داخل سبد بیاندازد و یا آن را با شما بده بستان کند. این فعالیت را با توپ‌هایی در اندازه های گوناگون نیز تکرار کنید.
مرتب سازی رنگ ها برای ایجاد در تمرکز در کودک دارای اوتیسم
برای این فعالیت سطل‌هایی یکسان و یک شکل با رنگ‌های متفاوت تهیه کنید و با کمک کودک اسباب بازی‌های همرنگ با هر سطل را دورن آن بیاندازید. این فعالیت به افزایش تمرکز در کودکان دارای اتیسم و یادگیری و تشخیص رنگ‌ها در آن‌ها میشود.
خانه سازی
به همراه کودک و به صورت نوبتی به ساختن خانه با اسباب بازی بپردازید. لگو ها اسباب بازی های مناسبی برای این فعالیت هستند. این تمرین علاوه بر افزایش تمرکز در کودکان دارای اتیسم، آن‌ها را به نوبتی کار کردن نیز ترغیب کرده و به یادگیری رنگ‌ها و طبقه بندی در آن‌ها کمک می‌کند.
پازل
پازل را متناسب با علاقه کودک انتخاب کنید و از او بخواهید تکه‌های پازل را متناسب با جایگاه آن‌ها جاگذاری کنید.
رقص و حرکات موزون
آهنگ مورد علاقه کودک را انتخاب کنید. آن را پخش کرده و حین پخش آن به حرکات موزون بپردازید. تلاش کنید در حین این فعالیت حرکات کودک را تقلید کنید و کودک را تشویق کنید تا او نیز حرکات شما را تقلید کند.
به یاد داشته باشید که تمام فعالیت‌های فلور تایم کودک محور است و کودک رهبری را در آن‌ها بر عهده دارد. برای اینکه این تمرینات بیشترین تاثیر را بر افزایش تمرکز در کودکان اتیسم داشته باشد، باید مطابق علایق کودک پیش برود. تمرینات تا حد ممکن بر روی زمین انجام می‌شوند و همین مسئله نشان دهنده عدم محدودیت در عملکرد کودک است. این تمارین نه تنها بر افزایش تمرکز در کودکان دارای اتیسم نقش دارند، بلکه بر فعالیت‌های مشارکتی و ارتباطات اجتماعی آن‌ها نیز تاثیر مثبت داشته و می‌تواند مقدمه‌ای برای شروع بازی‌های خود انگیخته در این کودکان باشد.
