کودکان مبتلا به اوتیسم غالبا توسط محرک هایی مانند لمس، صدا، نور و حتی بو دچار تحریک بیش از حد می‌شوند، همچنین امور غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی و یا تغییر روتین ها و روال عادی زندگی باعث پریشانی آن‌ها می‌گردد. از آنجایی که این کودکان همواره در تلاش هستند تا به اطرافیان بفهمانند که چه احساسی دارند و چه چیزی را تجربه میکنند، اما موفق نیستند و همین امر موجب به هم ریختگی، یاس و فروپاشی در آن‌ها می‌شود. در ادامه خواهیم گفت در مواجهه با کتک زدن کودک اوتیسم چه کنیم؟
رفتار های پرخاشگرانه در کودکان و نوجوانان اوتیسم
اینکه کودکان اوتیسم نسبت به خود یا دیگران رفتار های تهاجمی و خطرناک از خود نشان دهند، امری غیرطبیعی نیست. این کودکان گاهی احساسات درونی خود را از طریق رفتارهای پرخاشگرانه به دیگران بیان میکنند. گاهی این رفتارهای پرخاشگرانه با خودشان بوده و منجر به خود زنی و خود آزاری خواهد شد. آن‌ها ممکن است لگد بزنند، اجسام را پرتاب کنند و به خود یا دیگران آسیب برسانند.
این رفتار های پرخاشگرانه یک مشکل بسیار جدی در کودکان مبتلا به اتیسم می‌باشد. بر اساس یک مطالعه بالینی، نشان داده شده که ۶۸ درصد افراد اتیسم نسبت به یک مراقب و ۴۹ درصد آن‌ها نسبت به یک فرد غیر مراقب پرخاش کرده‌اند.
علت پرخاشگری و خود زنی در کودک اوتیسم
در برخی موارد پرخاشگری و خود زنی فرا گرفته می‌شوند. یعنی کودک می‌آموزد که برای رسیدن به خواسته هایش چنین رفتار هایی از خود نشان دهد تا والدین را تسلیم کند و متاسفانه والدین نیز این رفتار را تقویت میکنند. احتمال اینکه کودکان مبتلا به اتیسم-که ذاتا مکانیسم تنظیم هیجانات معیوبی دارند-رفتار های پرخاشگری و خود زنی را بروز دهند، بیشتر از کودکی است که نظام هیجانی سالمی دارد.
از سویی، به دلیل این سیستم هیجانی معیوب، رفتار های مخرب بیشتری از کودکان مبتلا به اوتیسم دیده می‌شود و احتمال اینکه والدین ناخواسته این رفتار ها را تقویت کنند بیشتر است.در این صورت طولی نخواهد کشید که این رفتار های مخرب در کودک تبدیل به عادت شوند و برای فرار از کار و یا رسیدن به خواسته‌اش دائما آن را به کار گیرد. در صورتی که این رفتار های پرخاشگرانه ماهیت رفتاری و یادگیری داشته باشد، به کمک یک رفتار درمانگر باید عوامل آغازگر را شناسایی کرده و نتایج بروز آن رفتار را نیز ثبت نموده و به کاهش این رفتار ها بپردازد.
دلایل رفتار های تهاجمی و کتک زدن کودکان اوتیسم
این دلایل می‌تواند شامل موارد زیر باشد :
- در درک آنچه در اطراف اتفاق می‌افتد با مشکل رو به رو هستند
- نمی‌توانند خواسته های خود را بیان کنند
- در برقراری ارتباط ناتوان هستند
- بیش از اندازه مضطرب و حساس هستند
- با درد های فیزیکی دست و پنجه نرم میکنند
- دارای حساسیت های حسی بیش از حد مثل حساسیت به سر و صدا هستند
- می‌خواهند از اعمال و موقعیت های استرس زا فرار کنند
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به دیوار، سر و صورت خود، خواهر و برادرانشان، والدین و معلمان خود ضربه بزنند. این ضربات می‌توانند با دست باز و به صورت سیلی و یا با دست های مشت کرده و به حالت مشت زدن باشند. کتک زدن کودکان اتیسم معمولا همراه با جیغ و فریاد زدن، لگد زدن، به زمین افتادن و گاهی گاز گرفتن می‌باشد.
هنگامی که ما دلایل رفتار های تهاجمی را متوجه شویم، می‌توانیم گام های درستی در جهت پیشگیری و درمان این رفتار ها برداریم.
در مواجهه با کتک زدن کودک اوتیسم چه کنیم؟
تغییر جهت رفتاری در بازداری کودک اوتیسم از کتک زدن روش موثری می‌باشد. در این روش رفتار های درست و کارامد جایگزین رفتار های پرخاشگرانه و خطرناک خواهند شد.
این روش به والدین این امکان را می‌دهد که به صورت موثری به کودک خود رفتار های درست و سالم اجتماعی، مهارت های کمک کننده در برقراری ارتباط، به اشتراک گذاری تجربیات خود و در نتیجه رسیدن به سطح کیفیت بالاتری از زندگی را آموزش دهند. این روش معمولا توسط درمانگران ارائه شده و باید در محیط منزل و محیط های دیگر نیز مورد پیروی قرار بگیرد.
از بین بردن رفتار تهاجمی و کتک زدن کودک اوتیسم از طریق تغییر رفتاری
حفظ آرامش
به خاطر داشته باشید تسلیم شدن در برابر پرخاشگری و تهاجم کودک، می‌تواند منجر به برافروختگی بیشتر او شود.
جلوگیری از برخورد کردن و تماس کودک با شما، با کنار کشیدن خود از سر راه کودک
اگر این امکان وجود نداشت، از اعضای آسیب پذیر بدن خود محافظت کنید.
عدم برقراری تماس چشمی
در حین این اعمال، از صحبت کردن با کودک (سرزنش کردن او یا در خواست برای پایان دادن به این رفتار خود)، برقراری تماس چشمی و برخورد ها و واکنش های فیزیکی خودداری کنید.
با آرامش و خونسردی، کودک را به شکل دیگری از برقراری ارتباط راهنمایی کنید
برای مثال اگر کودک برای جلب کردن توجه شما به خودش، از کتک زدن استفاده می‌کند، می‌توانید به او آموزش دهید که برای این کار به آرامی با دستش روی بازوی شما ضربه بزند.
تنها در صورت انجام رفتار درست از سمت کودک او را تصدیق کنید(ارتباط چشمی و…)
در غیر این صورت کودک این تصدیق و ارتباط را نتیجه‌ی رفتار های تهاجمی خود دانسته و این رفتار ها تقویت خواهند شد.
