اختلال اوتیسم، گستره‌ای از علائم را در بر می‌گیرد و به همین دلیل درتعریف آن از کلمه “طیف” استفاده می شود.
از آنجایی که تشخیص هرچه زودتر این اختلال در کودکان موجب شروع زودتر روند درمان و درنتیجه پیشرفت بهتر و بیشتر در کودک خواهد شد، شناخت علائم اوتیسم در کودک به خصوص در مراحل اولیه زندگی بسیار مفید و موثر خواهد بود.
تعریف اوتیسم
اوتیسم اختلال رشدی است و بر نحوه تعاملات و ارتباطات فرد با دیگران و همچنین نحوه یادگیری و رفتار او تاثیر می گذارد.
اوتیسم اختلالی مادام‌العمر است و قابل درمان نمی باشد بلکه می توان فرد را پشتیبانی کرده تا با روش های حمایتی زندگی بهتر و با کیفیت تری داشته باشد.
افراد مبتلا به اوتیسم اغلب در برقراری ارتباط و ایجاد ارتباط عاطفی و اجتماعی با مشکلاتی رو به رو هستند. آن ها ممکن است برخی اطلاعات حسی مانند صدا ها و بو ها را متفاوت از دیگران پردازش کنند و همین امر ممکن است باعث بروز برخی رفتار ها و علائم در آن ها شود.
تشخیص اتیسم
تا کنون هیچ آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون، تصویر برداری، و… در تشخیص اختلال اتیسم شناخته نشده است و متخصصان و درمانگران برای تشخیص این اختلال، به رفتارها و سیر پیشرفت کودک بر اساس استاندارد های موجود توجه می کنند.اتیسم را می توان در ۱۸ ماهگی و گاهی در سنین پایین تر نیز تشخیص داد اما تشخیص قطعی در سن ۲ سالگی و توسط متخصص و یا درمانگر آشنا به غربال و تشخیص اتیسم اتفاق خواهد افتاد.با این حال در مواردی ممکن است این اختلال تا سنین مدرسه تشخیص داده نشود و این تاخیر می تواند آسیب های جبران ناپذیری را برای کودک به همراه داشته باشد.
خصوصیات مشترک اختلال اتیسم
_ عدم تماس چشمی
_ تاخیر در مهارت های گفتاری و ارتباطی
_ وابستگی شدید به روتین های زندگی
_ ناراحتی های شدید نسبت به تغییرات جزئی
_ واکنش های غیر منتظره به صدا ها، بو ها، نور و لمس
_ عدم درک احساسات و عواطف دیگران
_ تمرکز وسواسی بر اشیا و علایق خاص
_ وجود رفتار های تکراری و کلیشه‌ای
_ عدم واکنش به نام خود تا ۱۲ ماهگی
_ عدم اشاره به اشیا تا ۱۴ ماهگی
علائم اوتیسم در نوزادی
در اختلال اتیسم علائم مرور نمایان می شوند. به این معنی که چیزی که مطابق رشد کودک عادی مورد انتظار است برای کودک اتیسم رخ نمی دهد. مثلاً رشد گفتار یا چهار دست و پا رفتن دیرتر از حد انتظار رخ می دهد. به همین علت اگر کودک نتواند به شاخص های رشدی لازم در دو ماهگی، چهار ماهگی شش ماهگی، نه ماهگی و یک سالگی دست یابد، می تواند از نشانه های اولیه اتیسم یا سایر اختلالات رشدی باشد.
علائم اولیه کودکان اوتیسم زیر یک سال
_ کودک تا چهار ماهگی قان و قون نکند
_ کودک تا پنج ماهگی لبخند اجتماعی نزند
_ کودک تا شش ماهگی نخندد (نشانه شادی و لذت در کودک)
_ کودک تمایل و علاقه ای به بازی هایی مثل دالی موشه نداشته و واکنشی به آن ها نشان نمی دهد
_ کودک تا ۱۲ ماهگی به نام خود هیچ واکنشی نشان نمی دهد
_ کودک تا ۱۲ ماهگی به سمتی که افراد اشاره می کنند نگاه نمی کند
_ صدا های بلند موجب ناراحتی و به هم ریختگی کودک می گردند
_ کودک برای آرام شدن به دنبال پدر و مادر خود نمی گردد
_ کودک از تنهایی بازی کردن لذت بیشتری می برد
_ کودک تماس چشمی برقرار نمی کند
علائم کودکان اوتیسم بین یک الی دو سال
_ عدم رشد مهارت های زبانی مانند گفتن با با و دا دا
_گفتن برخی کلمات فقط برای یک بار
_ تکرار بار ها و بار های کلمات
_ علاقه نداشتن به بازی های اجتماعی و عدم تمایل به ارتباط گرفتن با سایر کودکان
_ عدم وجود ارتباط چشمی
_ وجود رفتار های تکراری و حرکات کلیشه ای
_ عدم تقلید از اطرافیان و عدم انجام بازی های وانمودی
_ نشان ندادن علاقه و تمایلات خود
_ عدم توجه به جایی که دیگران به آن اشاره می کنند (توجه مشترک)
_ دست های خود به عنوان ابزار استفاده نکردن
_ نشان دادن حرکات غیر معمول با انگشت ها، دست ها و یا بدن
_ واکنش غیر معمول نسبت به برخی صدا ها، بو ها و بافت ها
_ تمایل به تجربیات حسی غیر معمول مثلاً لیس زدن اسباب بازی ها
* حدود ۳۰ درصد کودکان اوتیسم تا ۱۸ ماهگی بخش هایی از مهارت های زبانی را تجربه می کنند اما پس از آن شروع به از دست دادن این مهارت ها می کنند و برخی دیگر از این کودکان نیز مهارت های اجتماعی که به دست آورده بودند را از دست خواهند داد.
علائم کودکان اوتیسم بین دو الی پنج سال
_ عدم بیان احساسات و عواطف و یا بروز آن ها به شکل کاملاً محدود
_ اشکال در تفسیر احساسات دیگران
_ وابستگی به والدین به نظر نمی رسد
_ عدم تمایل به ورود به بازی های اجتماعی و جمعی
_ علاقه به اسباب بازی یا اشیا خاص
_ تکرار کردن جملات و کلمات دیگران
_ عدم وجود جمله سازی تا چهار سالگی
_ استفاده اشتباه از ضمایر
_ عدم استفاده کردن از زبان بدن تا سه سالگی
_ علاقه خاص به بخشی از اسباب بازی یا ردیف کردن اسباب بازی ها
_ وجود مشکلاتی در آموزش دستشویی رفتن
_ وجود بدخلقی و افت شدید مود
_ وجود رفتار های پرخاشگرانه جسمی
_ عدم وجود انعطاف های حرکتی و وجود حرکات ربات مانند
_ گفتار با لحن و یا صدای غیر عادی
_ عدم وجود نوبت گیری
