اکثر متخصصان معتقدند که هیچ درمان قطعی برای اختلال اوتیسم وجود ندارد و بیشتر روش های درمانی پیشنهادی در جهت مدیریت علائم و بهبود شرایط افراد مبتلا می باشد. برخی از متخصصین بیان کردند که اگر این اختلال قبل از سه سالگی تشخیص داده شود و در سطح خفیف باشد به حد قابل توجهی قابل درمان است.
اوتیسم نوعی ناتوانی رشدی عصبی است که به شکل قابل توجهی ارتباطات کلامی، غیرکلامی و تعاملات اجتماعی فرد مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد. وجود رفتارهای تکراری و کلیشه ای نیز از مشخصه های این اختلال می باشد.
اختلال طیف اوتیسم معمولا قبل از سه سالگی قابل تشخیص است زیرا علائمی را نشان می دهد که توجه والدین را جلب می کند بطور مثال عدم برقراری تماس چشمی، تاخیر در گفتار و عدم توجه به محرک های محیط و نشان دادن حالت هایی از درخودماندگی.
ویژگی های اختلال اوتیسم چیست؟
- تاخیر در رشد زبان و گفتار به گونه ای است که ممکن است اصلا صحبت نکنند یا با کیفیت پایین این مهارت را داشته باشند، وجود اکولیلیا (تکرار کلمات شنیده شده) نیز از دیگر مشخصه های این اختلال است. لحن صدای این کودکان معمولا غیرعادی است و یا مانند ربات بصورت یکنواخت صحبت می کنند.
- از دیگر ویژگی های آن ها، خودتحریکی است. انجام رفتارهای تکراری و کلیشه ای هدفی جز تحریک خود ندارد. رفتارهایی مانند آسیب به خود نیز ممکن است مشاهده شود.
- · مقاومت بسیار در برابر تغییر و انعطاف پذیری و ترجیح به یکنواختی در روزمره
علائم مشترک در اختلال طیف اوتیسم :
- مشکل در شروع و ادامه مکالمه
- امتناع از تماس چشمی
- عدم توجه مشترک
- عدم درک احساسات دیگران و تئوری ذهن
- رفتارهای کلیشه ای و تکراری
- عدم انعطاف نسبت به تغییرات
- علاقه غیرمعمول به بخشی از یک شی
- اختلال خواب
علت ابتلا به اختلال اوتیسم چیست؟
در دهه های گذشته، تربیت نادرست یا رفتارهای سرد و نامناسب والدین به خصوص مادران را علت بروز اوتیسم می دانستند اما امروزه این ادعا رد شده است. مطالعات انجام شده تاثیر عواملی مانند فاکتورهای ژنتیکی، اختلالات کروموزومی، عوامل جنینی و بیماری های مغزی بر ایجاد این اختلال نقش دارند.
راهکارهای درمانی اوتیسم چیست؟
به دلیل تنوع در علائم و شدت این اختلال در افراد مختلف، یک پروتکل درمانی خاص پیشنهاد نشده است بلکه هر فرد با مراجعه به متخصصین مربوطه با توجه به نقاط قوت و ضعف و شدت اختلال باید درمان ویژه خود را دریافت کند. هدف نهایی درمان در اختلال طیف اوتیسم، بهبود ارتباطات اجتماعی و کاهش محدودیت ها در محیط است.
آیا اوتیسم درمان دارد؟
بیشتر استراتژی های درمانی شامل گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و کاردرمانی است. علاوه بر این ها گاهی دارودرمانی در جهت کاهش برخی علائم مانند بیش فعالی و کم توجهی یا وسواس فکری-عملی توصیه می شود.
از رویکردهای درمانی خاص می توان به ABA (تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی) اشاره کرد.
تحلیل رفتار کاربردی (ABA)
یکی از گسترده ترین درمان های اوتیسم استکه به مجوجه ای از استراتژی هایی برای تشویق رفتارهای مثبت در جهت افزایش رخداد آن هاست.
رفتاردرمانی شناختی (CBT)
از درمان های موثر در اوتیسم که در گفتاردرمانی بکار گرفته می شود. در ایم جلسات افراد درمورد احساسات، رفتار و افکار خود آموزش می بینند و ممکن است به شناسایی رفتارمنفی نیز کمک کند.
گفتاردرمانی
در جهت آموزش مهارت های گفتار و زبان و برقراری ارتباط بهتر مراجعه به گفتاردرمان توصیه می شود. گفتاردرمانگر در کاهش اکو و بهبود لحن و ریتم و استفاده صحیح از کلمات به کودک مبتلا به اوتیسم کمک می کند.
کاردرمانی
کاردرمانی در زمینه ی آموزش مهارت های فردی ، حرکتی و مهارت های خودمراقبتی توصیه می شود. در افراد بزرگتر کاردرمانی بر روی توسعه مهارت های زندگی و استقلال مانند پخت و پز، حساب و کتاب و پول تمرکز دارد.
دارودرمانی
داروی خاصی در جهت درمان اوتیسم طراحی نشده است اما چندین دارو در جهت بهبود یا کنترل بعضی شرایط تجویز می شود. داروهایی همچون ضدروان پریشی، ضدافسردگی،ضدتشنج و…
راهکارهایی برای حمایت از فرد مبتلا به اوتیسم
- کمک به ان ها برای داشتن حس آرامش و امنیت
- برقراری ارتباط موثر با تیم درمان و معلمان از جانب خانواده
- تعدیل محیط زندگی آن ها به شیوه قابل پیش بینی و منظم
- صبوری و تحمل
- تقویت و تحسین رفتارهای مثبت
- افزایش آگاهی نسبت به این اختلال
در پایان به این نکته توجه داشته باشید که با وجود اینکه اوتیسم درمان قطعی ندارد اما با بکارگیری روش های در دسترس و تحت نظر متخصصین مربوطه می توانید در بهبود عملکرد این کودکان در موقعیت های مختلف کمک کننده باشید.
